نرمی استخوان در کودکان و درمان آن

مشکلات اسکلتی کودکان یکی از عوامل آسیب‌زا برای آن‌ها است، به‌طوری که 12 درصد آسیب‌‌ها به مشکلات اسکلتی برمی‌گردد. با افزایش سن کودک، آسیب‌ها افزایش یافته و او مشکلات اسکلتی عضلانی را به خوبی حس خواهد کرد.

کودکان 4 تا 14 سال، از استخوان‌بندی نرم و منعطفی برخوردارند و هنگامی که درد یا مشکلات خفیف در استخوان‌بندی به‌وجود می‌آید، بدن آن‌ها به‌سرعت خود را انطباق داده و مجال تشخیص و درمان نرمی استخوان کودکان را به والدین نمی‌دهد. در بعضی از کودکان مبتلا به مشکلات اسکلتی، بیماری به‌صورت التهابات، درد و سایر علائم آشکار بروز می‌کند این درحالی است که خیلی از کودکان مبتلا به مشکلات اسکلتی عضلانی، هیچ علائمی را تجربه نمی‌کنند.

 اگر شما نیز کودک خردسالی دارید که امکان همراهی او برای حضور در خانه‌های سلامت و غربالگری برای تشخیص مشکلات اسکلتی را ندارید، سرویس پرستار کودک‌ ما آماده خدمت‌رسانی به شما است.

مشکلات اسکلتی کودکان

نشستن، راه رفتن و فعالیت‌های مداومی که به صورت غیر استاندارد انجام می‌شوند، اگر با ضعف عضلات همراه شوند، عامل ایجاد مشکلات اسکلتی در کودکان خواهند بود.

البته بعضی از این مشکلات زمینه ارثی دارد که باید به‌سرعت مورد درمان قرار بگیرد. درصورت مراجعه به پزشک جهت درمان مشکلات اسکلتی، از جمله قوز پشتی، زانوی ضربدری، زانوی ایکس، پای کمانی یا پرانتزی، گردن به‌جلو و … برنامه حرکات اصلاحی مناسبی برای کودکتان تجویز خواهد شد و درمواردی که حرکات اصلاحی کارساز نباشد، پزشک شیوه‌های دیگری جهت درمان کودک اعمال می‌کند.

ویژگی درد‌های مشکلات اسکلتی کودکان

گاهی کودکان درد اسکلتی مزمنی را تجربه می‌کنند. این درد‌ها ممکن است ناشی از بیش‌تحرکی، سندرم‌های درد‌های منطقه‌ای پیچیده، درد در نواحی کمر و مفاصل به دلیل مشکلات مفصلی و اسکلتی عضلانی ایدیوپاتیک منتشر (فیبرومیالژیا نوجوانان) باشد. درد‌های موضعی با گذشت زمان ممکن است تشدید شده یا به سایر قسمت‌های بدن سرایت کنند.

این اتفاق معمولا با عدم تمایل به‌جابجایی و حرکت همراه می‌شود. افزایش درد باعث می‌شود که فرد از دست‌زدن به ناحیه آسیب‌دیده جلوگیری کرده و همین امر عاملی برای اسپاسم‌های عضلانی یا راه رفتن‌های غیر طبیعی است. به‌عبارتی کودک برای جلوگیری از درد، از دست زدن و تحریک محل آسیب‌دیده جلوگیری کرده و منجر به کاهش تناسب اندام و تقویت درد می‌شود.

در بعضی موارد، درد تاثیر مستقیمی بر سایر سیستم‌های بدن دارد.

حساسیت کودکان در برابر درد و علائم آن، نشانه از آگاهی بالای آن‌ها در برابر درد دارد. اما نمی‌توان تشخیص داد که این مراقبت بیش‌از اندازه نشأت گرفته از حساسیت گیرنده‌های درد است یا ناشی از ترس از درد.

گاهی اوقات، کودکان همراه با درد‌های اسکلتی، شاهد بی‌نظمی در دمای بدن هستند. یعنی در بعضی از نواحی پوست و اندام‌ها شاهد سردی، خال‌ها و لک‌های پوستی هستیم و در بعضی از قسمت‌ها شاهد داغی، قرمزشدن پوست و لکه‌هایی در زیر پوست.

عدم تعادل اسکلتی عضلانی، در کودکانی که در سن رشد هستند و یا در جهش رشد بعد از بلوغ قرار دارند، بیش‌تر دیده می‌شود و اثرات آن ماندگارتر است.

با قرار گرفتن بدن کودک، در این وضعیت و کاهش سیگنال‌های حسی عمقی در بدنش از ناحیه مفاصل، کودک اثرات مختلف آن از جمله انحراف زانو‌ها، خمیده شدن باسن و زانو‌ها، برعکس شدن پاها، خم شدن دست ‌ها از مچ و… را تجربه خواهد کرد.

از طرفی تاندون‌ها و عضلات، عملکردشان را از دست داده و فشرده می‌شوند. این وضعیت منجر به معلولیت می‌شود. بلافاصله بعد از بروز فشرده شدن عضلات وتاندون‌ها بدن کودک به دلیل ویژگی انطباق‌پذیری، باعث تغییر بار‌ها در لگن و ستون فقرات می‌شود.

درمان درد‌های اسکلتی

از آن‌جایی که درد‌های اسکتی درکودکان دلایل مختلفی دارد، درمان‌های متفاوتی نیز برای آن درنظر گرفته می‌شود. این درمان‌ها شامل:

• دارو درمانی
• سرما و یا گرما درمانی
• تزریق ضدالتهاب
• فیزیوتراپی و درمان‌هایی متناسب با آن
• ورزش درمانی
• تکنیک‌های روان درمانی
• ماساژ
• استفاده از جراحی درصورت لزوم

نرمی استخوان در کودکان

بدن هر فرد برای داشتن استخوان‌های سالم و مقاوم و رشد بهتر آن‌ها، باید میزان کافی کلسیم یا فسفات و ویتامین D دریافت کند. با کمبود این ویتامین‌ها، نرمی استخوان یا ریکتز ایجاد می‌شود. معمولا افراد مبتلا به این بیماری، کوتاه قامت و دارای استخوان‌های نرم و ضعیف هستند. اگر شدت بیماری نرمی استخوان وخیم باشد، تغییر شکل اسکلتی نیز در آنان قابل رؤیت است.

هنگامی که ویتامین D مصرف می‌کنید، فسفات و کلسیم از روده جذب می‌شود و مواد معدنی مورد نیاز بدن دراختیارش قرار می‌گیرد. این درحالی است که با کمبود ویتامین D بدن برای متعادل کردن میزان فسفات و کلسیم، بدن هورمون‌هایی تولید می‌کند که کلسیم و فسفات، بجای روده از استخوان‌ها ترشح شده و وارد خون شود. هنگامی که استخوان‌های بدن کودک با کمبود این مواد معدنی روبه‌رو شوند، نرم خواهند شد.

نوزادان 6 تا 36 ماه، بیش‌تر در معرض ابتلا به این بیماری هستند زیرا بدن آنها درحال رشد است.

علائم نرمی استخوان در کودکان

اگر کودک  مبتلا به نرمی استخوان باشد، چگونه می‌توانیم آن را تشخیص دهیم؟ این سوال خیلی از پدر و مادر‌هایی است که نگران سلامتی کودکشان هستند. در ادامه به علائم این بیماری می‌پردازیم.

• عدم رشد قد به‌صورت طبیعی و رشد با تاخیر
• کوتاهی قامت
• دیر دندان در آوردن
• ایجاد سوراخ یا تغییراتی روی مینای دندان
• ضعف عضلانی
• گرفتگی عضلات
• احساس درد در ستون فقرات و سایر استخوان‌های بدن مثل بارزو‌ها، لگن، پاها
• شکستگی بی‌دلیل استخوان‌ها
• افزایش ضخامت بیش‌از اندازه طبیعی در مچ دست‌ها و پاها
• تغییر شکل در جمجه سر
• تغییر شکل لگن
• برجستگی استخوان سینه
• انحنا در ستون فقرات
• مشکلات و نقص دندان
• آبسه
• تغییر شکل اسکلت بدن

چرا کودکان به نرمی استخوان دچار می‌شوند؟

کمبود کلیسم و ویتامین D

با توجه به اینکه استخوان‌ها برای استحکام و رشد به کلسیم و فسفات و ویتامین دی نیاز دارند، عوامل ابتلا به نرمی استخوان همان عوامل جلوگیری از جذب کلسیم و فسفات و ویتامین دی است.

عوامل ژنتیکی

در بعضی از افراد مبتلا به نرمی استخوان، وراثت نقش اساسی دارد. برای مثال راشیتیسم هایپوفسفاتمیک یک بیماری وراثتی است که با ابتلا به آن کلیه‌ها به‌خوبی فسفات را پردازش نکرد و موجب کاهش میزان فسفات خون می‌شود. پس از کمبود فسفات، نرمی و ضعف استخوان در کودکان اتفاق می‌افتد. مشکلات ژنتیکی که میزان کلسیم موجود در خون و جذب آن را تحت تاثیر قرار می‌دهند نیز، عاملی برای مشکلات اسکلتی و نرمی و ضعف استخوان هستند.

علل کمبود ویتامین D

نور آفتاب یکی از تأمین‌کنندگان ویتامین D در بدن است. هنگامی که کودک زیر نور آفتاب قرار می‌گیرد، بافت‌های داخلی بدن شروع به ساخت ویتامین D کرده و باعث جذب کلسیم می‌شود. این درحالی است که اگر کودک به‌اندازه کافی این ویتامین را تولید یا مصرف نکند، کلسیمی که از مواد غذایی دریافت می‌کند را جذب نکرده و میزان آن در خون به میزان قابل توجهی کاهش می‌یابد.

کاهش سطح کلسیم در خون عامل مشکلات عضلانی و اسکلتی و بد شکلی استخوان‌ها و دندان‌ها است. معمولا کودکان با ویژگی‌های زیر با کمبود ویتامین D در بدن مواجه می‌شوند.

• پوست تیره‌ای دارند.
• مدت زمان زیادی در خانه به‌سر می‌برند.
• هنگام قرارگیری در معرض آفتاب به‌طور مداوم از ضدآفتاب استفاده می‌کنند.
• درمکان‌هایی با هوای آلوده زندگی می‌کنند.
• رژیم غذایی گیاهی و بدون لاکتوز دارند.
• ابتلا به بعضی از بیماری‌ها (مثل بیماری سلیاک، بیماری التهابی روده، مشکلات کلیوی و سیستیک فیبروزیس)

نوزادان نیز به این ویتامین احتیاج دارند، با این وجود شیر مادر ویتامینD  مورد نیاز بدن آن‌ها را تامین نمی‌کند. به همین دلیل والدین باید از مکمل‌های این ویتامین به میزان 10 میکروگرم در کنار شیر مادر برای کودک استفاده کنند.
درمان نرمی استخوان در کودکان

برخلاف تصور عموم افراد، نرمی استخوان قابل درمان است. فرقی نمی‌کند چند وقت از ابتلا به ‌بیماری گذاشته باشد زیرا  برای درمان کافی است ویتامین و مواد معدنی از دست رفته را جایگزین کنید. با درمان نرمی و ضعف استخوان، میزان زیادی از علائم بیماری حذف خواهند شد.

پزشکان معمولا برای درمان این بیماری مصرف غذاهایی مثل جگر، شیر، تخم مرغ و ماهی که حاوی مقدار زیادی ویتامین D هستند را تجویز می‌کند. او همچنین از والدین می‌خواهد کودک را روزانه به‌مدت 15 دقیقه در معرض آفتاب قرار دهند.

در مواردی پزشک تشخیص می‌دهد که کودک بیمار باید از از مکمل‌های ویتامین D  یا کلسیم استفاده کند. پرستار و خانواده کودک باید توجه داشته باشند که مصرف بیش‌از دوز معین شده توسط پزشک، ممکن است برای کودک خطرناک باشد پس برنامه مناسبی برای میزان و ساعات مصرف این مکمل‌ها در نظر بگیرند.

درمان نرمی استخوان با داروی گیاهی

یکی از شیوه‌های تامین ویتامین D، کلسیم و فسفات، مصرف بعضی از گیاهان دارویی است. در ادامه شما را با این گیاهان دارویی و شیوه استفاده از آن‌ها جهت درمان نرمی استخوان آشنا می‌کنیم.

گیاه دم اسبی

گیاه دم اسبی حاوی مقادیری ویتامین C، E، B و K، سدیم، پتاسیم، آهن و بسیاری مواد معدنی دیگر است. این خواص موجب شده که داروی گیاه دم اسبی، برای درمان نرمی و پوکی استخوان مفید باشد. از طرفی این گیاه در تقویت تاندون‌ها، پارگی لیگامنت‌ها و کشیدگی عضلات نیز موثر است.

گیاه قاصدک

ریشه و برگ گیاه قاصدک نیز برای درمان نرمی استخوان مناسب است. شاید به این دلیل که ما قاصدک را به شکل پرپر شده دیده‌ایم تصویر درستی از گل قاصدک نداشته باشیم. این گیاه دارای گل‌های زرد کرکی و پفکی است و چیزی که در هوا معلق می‌شود، دانه‌های گیاه قاصدک است. قاصدک ریشه‌ای به‌طول 24 سانتی‌متر دارد. ریشه و برگ این گیاه حاوی مقدار زیادی ویتامین D  است و برای مصرف آن باید مقدار مناسبی از مخلوط این دو را داخل سوپ ریخته و به کودک بدهید.

مصرف گیاه گزنه

برگ گیاه گزنه نیز برای درمان مشکلات اسکلتی و به‌خصوص نرمی استخوان مناسب است. برای مصرف این گیاه به عنوان داروی نرمی استخوان کودکان، مقدار مناسبی گزنه را داخل کتری ریخته و مقدار کمی آب داغ روی آن بریزید. اجازه دهید 4 تا 8 ساعت بماند و سپس به کودک بنوشانید.

درمان نرمی استخوان در طب سنتی

پزشکان طب سنتی نیز مصرف  ترکیب تخم کدو تنبل، دانه کنجد، بذرکتان، کشمش و1 فنجان عسل را توصیه می‌کنند. همچنین از نظر طب سنتی مصرف شیر‌های گیاهی مثل شیر بادام، سویا و عسل می‌تواند مفید باشد.

پای پرانتزی

در بیماری پای پرانتزی، ترازبندی استخوان‌های پای کودک از بین می‌رود. در این بیماری هنگامی که از کودک می‌خواهید قوزک پای خود را درحالت ایستاده به‌یک‌دیگر متصل کند، فاصله زانو‌ها از هم بیش‌از حد طبیعی خواهد بود. پای پرانتزی در سنین بالای دو سالگی حتما باید درمان شود. نرمی استخوان، راه رفتن زودرس کودک، نشستن به شکل W، تومور های استخوانی، عفونت استخوان، جوش خوردن پا به‌طور نامناسب، رشد غیر طبیعی استخوان و… از عوامل ابتلا به پای پرانتزی هستند.

عوارض پای پرانتزی چیست و چگونه می‌توان آن را درمان کرد؟

در سنین کودکی و جوانی معمولا نمی‌توان عوارض بیماری پای پرانتزی را مشاهد کرده اما با ورود به سنین بزرگسالی، ممکن است بیمار با دردپا، درد مفاصل و آسیب رسیدن به غضروف داخل زانو روبه‌رو شود. به همین دلیل درصورتی که کودک شما به پای پرانتزی مبتلا است، بعد از 2 سالگی به پزشک مراجعه کنید. در صورتی که مشکلات پا خفیف باشد، با شیوه‌هایی مثل کنترل وزن، مصرف کلسیم و ویتامین D و فیزیوتراپی قابل درمان‌خواهد بود. و در شرایطی که بیماری شدید باشد، درصورت نیاز پزشک از جراحی نیز کمک خواهد گرفت.

ناهنجاری‌های کف پا

شاید فکر کنید قوس کف پا بی‌اهمیت است اما هرگونه ناهنجاری در این قسمت می‌تواند باعث ایجاد مشکلات بعدی شود. برای مثال صافی کف پا عامل درد کف پا، کمر، ساق پا، مچ پا، لنگ‌زدن و بسیاری از مشکلات دیگر است، به همین جهت باید برای درمان آن اقدام کنید. هنگام مراجعه به متخصص، ممکن است روش‌های متفاوتی برای درمان فرزند شما در نظر بگیرد. این روش‌ها می‌تواند تجویز کفی مخصوص یا جراحی باشد.

گودی کمر

از مشکلات دیگری که بعضی از کودکان تجربه می‌کنند بیماری لوردوز یا  قوس کمر است. در این بیماری، منحنی ستون فقرات بیش‌از حالت طبیعی به سمت داخل حرکت می‌کند. این مشکل ممکن است برای کودک شما همراه با درد و ناراحتی باشد. کودکانی که پوکی استخوان دارند یا تراکم استخوان در بدن آن‌ها کم است، بیش‌تر در معرض این بیماری هستند.

کوتولگی، سرطان استخوان، چاقی و اسپوندیلولیستزی نیز خطر ابتلا به گودی کمر را افزایش می‌دهند. برای تشخیص گودی کمر حواستان به علائم بیماری باشد. برای مثال به دلیل کشیده شدن عضلات در جهات مختلف، کودک اسپاسم و درد ر تجربه خواهد کرد. همچنین هنگامی که کودک در یک سطح صاف دراز می‌کشد یا به آن تکیه می‌زند، فضای زیادی بین قوس کمر و سطح صاف خالی می‌ماند در این شرایط بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا با استفاده از اشعه ایکس، اسکن استخوان، ام آر آی، سی تی اسکن و آزمایش خون این مشکل اسکلتی را تشخیص داده و درمان مناسب را اعمال کند.

شیوه تشخیص مشکلات اسکلتی کودکان

پس از مراجعه به پزشک، او از روش‌های متفاوتی برای تشخیص مشکلات اسکلتی کودک استفاده خواهد کرد. او در مرحله اول، سطح درد را ارزیابی کرده، معاینه بدنی کودک را انجام می‌دهد و سطح انعطاف‌پذیری، قدرت و دامنه حرکت او را مشخص می‌کند. سپس درباره آسیب‌های احتمالی گذشته، زمینه‌های وراثتی بیمای، زمان بروز علائم و… سوال می‌پرسد. گاهی پزشک یکسری آزمایشات برای بررسی عملکرد اعصاب تجویز کرده و یا از والدین می‌خواهد که کودک آزمایش خون یا تصویر برداری را انجام دهد.

درمان مشکلات اسکلتی در کودکان

در هر زمانی که به درمان مشکلات اسکلتی کودکان اقدام کنید، می‌توانید جلوی پیشرفت بیماری را گرفته و از آسیب‌های بعدی جلوگیری کنید. اما بسته به شدت آسییب‌دیدگی درمان‌های متفاوتی برای کودک شما درنظر گرفته خواهد شد.

این درمان‌ها شامل تجویز دارو‌های مناسب و مکمل‌ها، گرما درمانی و یا سرما درمانی جهت تسکین درد و کاهش تورم، تزریق دارو‌های ضدالتهاب، کاردرمانی برای ازسرگیری مجدد فعالیت‌ها، ماساژ درمانی، درمان بیماری‌های زمینه و در موراد وخیم استفاده از درمان تهاجمی جراحی باشد. پزشک ممکن است برای مشکلات و فشار‌های روانی که درطول بیماری و حین درمان به‌وجود می‌آید روان درمانی و مشاوره روانشناسی را نیز پیشنهاد دهد.

آسانیسم پلتفرم خدمات مراقبتی

مشکات اسکلتی در کودکان و بروز درد و التهاب ناشی از آن برای والدین نگران کننده است. در چنین شرایطی باید همراه کودک  به پزشک مراجعه کرده و طبق دستورات او به درمان کودک کمک کنند. خیلی از مشکلات اسکلتی کودکان ناشی از نرمی استخوان یا کمبود کلسیم و ویتامین D است.

در این وضعیت پدر و مادر باید طبق دستورات پزشک معالج، برنامه مناسبی برای قرارگیری کودک در معرض نور خورشید و مصرف غذاها یا مکمل‌های حاوی ویتامین D و کلسیم درنظر بگیرند. حضور یک پرستار کودک می‌تواند به والدین در انجام این امور کمک کند. اگر کودک شما نیز در چنین وضعیتی قرار دارد، با استخدام پرستار کودک در منزل آسانیسم، علاوه بر مراقبت از کودک می‌توانید در روند بهبود او موثر باشید. برای ثبت سفارش خود با شماره 02191304433 تماس حاصل نمایید.