بهترین زمان ختنه نوزاد پسر و روش های انجام آن

وقتی والدین صاحب فرزند پسری می‌شوند معمولاً این سؤال برای آن ها به وجود می‌آید که بهترین زمان ختنه کودک خود چه زمانی است؟

در دین اسلام و در بین مسلمانان ختنه کردن یک رسم رایج می‌باشد و بیشتر در مناطقی که مذهبی هستند مرسوم می‌باشد اما با پیشرفت علم و آشکار شدن فواید و اثرات مثبت ختنه کردن در حال حاضر شاهد آن هستیم که در بیشتر کشورها عمل ختنه کردن نوزاد پسر را انجام میدهند.

عمل ختنه چیست ؟

عمل ختنه یکی از متداول ترین جراحی هایی می‌باشد که برای نوزادان پسر انجام می‌گیرد، نوزادان پسر زمانی که به دنیا می‌آیند بر روی انتهای آلت تناسلی شان پوستی وجود دارد که با انجام عمل ختنه نوزاد این پوست برداشته می‌شود وقتی که پوست انتهایی آلت نوزاد برداشته می‌شود آلت به صورت کامل دیده شده و همین باعث سهولت رعایت بهداشت و پاکیزگی آن می‌شود، به عبارت دیگر پس از عمل ختنه رعایت بهداشت جنسی ساده تر و راحت تر می‌گردد.

اما نکته بسیار مهم که بسیار ضروری است این است که چه عمل ختنه انجام شده باشد و چه انجام نشده باشد چگونگی شستشوی صحیح و بهداشت آلت تناسلی به فرزندان پسر یاد داده شود.

آمادگی برای انجام عمل ختنه

پدر و مادرها قبل از هر اقدامی برای ختنه کردن فرزند پسر خود ابتدا باید مطمئن باشند که آیا فرزندشان برای انجام این عمل آمادگی دارد یا نه و یا بهترین زمان ختنه نوزادشان فرا رسیده است یا نه؟ برای این منظور پیشنهاد می‌شود ابتدا با یک پزشک متخصص اطفال مشورت کنند و نظر وی را در خصوص میزان آمادگی فرزندشان مطلع شده و پس از آن تصمیم نهایی را بگیرند.

در اکثر مواقع این توانایی در نوزادان پسر وجود دارد که بتوان چند روز پس از به دنیا آمدنشان این جراحی را انجام داد اما گاهی به خاطر وجود مشکلاتی مثل نارس بودن نوزاد ممکن است این زمان تغییر کند. از مزیت های گرفتن مشاوره از پزشک متخصص این است که وی می‌تواند در مورد فواید و معایب این کار و خطراتی که ممکن است وجود داشته باشد اطلاعات خوب و کاملی در اختیار والدین قرار دهد.

مناسب ترین و بهترین زمان ختنه نوزاد پسر

اکثرا معتقدند که بهترین زمان ختنه نوزاد پسر بعد از تمام شدن یک ماهگی است و برخی نیز این زمان را تا 40 روز ابتدایی زندگی می‌دانند به طور کلی مناسب ترین و بهترین زمان برای ختنه نوزاد پسر زمانی می‌باشد که نوزاد زردی نداشته باشد و خطر آن رفع شده باشد زیرا نگهداری از نوزاد تازه به دنیا آمده ای که زردی دارد به اندازه کافی سخت و حساس می‌باشد و ختنه کردن هم زمان دشواری های این دوره را چندین برابر می‌کند.

پس اگر نوزاد شما در زمان تولد دارای بیماری یا مشکلی است بهتر است برای ختنه کردن نوزادان عجله نکنید و توصیه می‌شود تا بهبودی کامل از بیماری و رفع مشکل صبور باشید هم چنین در مورد نوزادانی که در زمان تولد کمبود وزن دارند بهتر است تا زمانی که نوزاد به حد نرمال از نظر وزنی نرسیده است برای ختنه اقدامی صورت نگیرد ولی در برخی کودکانی که به بیماری های کلیوی دچارند توصیه میشود عمل ختنه خیلی سریع انجام شود.

پیشنهاد میشود برای آگاهی بیشتر مقاله ی درمان زردی نوزاد در منزل را بخوانید.

چگونگی انجام عمل ختنه

قدم اول انتخاب یک پزشک متخصص و ماهر در این رابطه است. ابتدا ناحیه تناسلی نوزاد توسط پزشک به صورت کامل ضدعفونی می‌شود  و ناحیه مورد نظر بی حس می‌گردد. بی حسی برای این منظور انجام می‌شود که نوزاد درد را احساس نکند و برای این منظور از روش های مختلفی استفاده می‌شود که یکی از روش های مرسوم و کم عارضه استفاده از کرم های بی حس کننده می‌باشد سپس با توجه به نوع روش جراحی که در ادامه به آن اشاره خواهد شد عمل ختنه پسران انجام شده و در مرحله های انتهایی با استفاده از گاز استریل، حلقه پلاستیکی و پماد های مخصوص عمل به پایان می‌رسد.

شاید این سؤال برای شما پیش آمده باشد که کاربرد این حلقه پلاستیکی چیست؟ در حقیقت از این حلقه استفاده می‌شود تا پوشک و لباس نوزاد با بدن وی تماس و برخوردی نداشته باشد و باعث درد و رنجش او نشود.

از نظر علم پزشکی عمل ختنه چه فوایدی دارد؟

بیشتر مردم به خصوص در کشور ما تصور می‌کنند که عمل ختنه پسر ها فقط به دلیل مذهبی انجام می‌شود اما بر اساس نتایج تحقیقاتی که در این زمینه  انجام شده مشخص گردیده است که این عمل دارای قدمتی چندین هزار ساله است و از نظر علمی نیز فواید آن به اثبات رسیده است. از جمله فواید ختنه کردن نوزادان پسر از نظر علمی می‌توان موارد زیر را بیان نمود:

ختنه خطر مبتلا شدن نوزاد را به عفونت های مجاری ادراری به خصوص در سال اول زندگی به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد. هم چنین احتمال ابتلا به بیماری های پوستی مانند فیموز با ختنه کم می‌شود و رعایت بهداشت ناحیه تناسلی را آسان می‌کند. از دیگر فواید آن میتوان کاهش یافتن خطر مبتلا شدن به سرطان بیضه در جنس مذکر و سرطان دهانه رحم در شریک جنسی او می‌باشد.

ختنه کردن نوزاد پسر چه عوارضی دارد؟

ختنه کردن نوزاد نیز مثل هر عمل جراحی دیگر در کنار فوایدش، دارای عوارضی است که با رعایت کامل و دقیق مراقبت های پس از عمل ختنه می‌توان این عوارض را به کمترین حد خود رساند. در مورد عمل ختنه این عوارض خطر جدی ندارند و خیلی کم اتفاق می‌افتد اما داشتن آگاهی درمورد آن ها باعث می‌شود که شما به عنوان والدین نترسید و بتوانید عکس العمل مناسب و به موقعی انجام دهید تا از تشدید شدن آن جلوگیری کرده و اقدام مناسبی انجام دهید. از جمله این عوارض می‌توان به مواردی مانند خونریزی در هنگام عمل اشاره کرد. 

گاهی شاهد خونریزی هایی در سطح خفیف هستیم که کاملاً طبیعی بوده و پس از مدت زمان کمی متوقف می شوند اگر خونریزی همچنان ادامه داشته باشد ممکن است نیاز باشد که مجدد در آن ناحیه بخیه زده شود اگر پس از ترخیص و در منزل خونریزی شروع شد حتماً به پزشک مراجعه کرده و وی را از این موضوع مطلع کنید تا هر اقدامی که نیاز است را انجام دهد.

درد و متورم شدن در قسمتی که برش داده شده است  و قرمز شدن نیز از عوارض دیگر است. چرک و عفونت و تب کردن از عوارض بسیار شایع است و علی رغم این که  پزشک در شرایط کاملاً استریل این عمل را انجام می‌دهد اما گاهی اوقات ناحیه جراحی شده عفونت کرده که معمولاً با استفاده از داروهای مناسب این مشکل رفع می‌شود. 

دسته دیگری از عوارض  به عارضه های بی حسی معروف هستند که البته بسیار نادر بوده و با مواردی مانند کبودی و سوزش پوست خود را نشان می‌دهند. هم چنین می‌توان به عارضه های دیگری مانند آسیب یا بد شکل شدن آلت تناسلی که در مراحل بعدی رشد مشخص می‌شود و  مشکلات زود انزالی که در بزرگسالی و در روابط جنسی فرد خود را نشان می‌دهد، اشاره کرد.

در چه شرایطی مراجعه به پزشک پس از ختنه کردن ضروری است؟

در اکثر زمان ها عمل ختنه کردن نوزادان پسر بدون هیچ مشکل و عارضه ای انجام می‌شود و به جز چکاپ های دوره ای، نیازی به مراجعه به پزشک نمی باشد اما اگر در یکی از شرایط زیر یا مشابه آن قرار گرفتید لازم است که حتماً به پزشک مراجعه کرده و از وقوع خطرات جدی و احتمالی جلوگیری کنید. از شرایط خاصی که نیاز به پیگیری دارد می‌توان این موارد را نام برد:

ادرار نکردن کودک به مدت زمان 12 ساعت یا بیشتر، شدید شدن تورم و قرمزی، مشاهده علائم عفونت مانند چرک کردن در قسمت جراحی شده، احساس کردن بوی ناخوشایند در قسمت ناحیه تناسلی و جدا نشدن حلقه پلاستیکی از آلت بعد از دو هفته.

ختنه کردن نوزادان پسر با چه روش هایی انجام می‌شود؟

عمل جراحی ختنه بسته به شرایط نوزاد تقریباً بین 15 تا 30 دقیقه زمان می‌برد و والدین می‌توانند در صورت تمایل و فراهم بودن شرایط لازم در طول این عمل در کنار فرزند خود باشند.

برای این که عمل به راحتی و با اطمینان انجام شود و به خاطر این که معمولاً نوزاد همکاری لازم را ندارد، دست و پاهای او را با بندهایی که بسیار نرم هستند به آرامی می‌بندند و یا این که دستیاران پزشک آن ها را نگه می‌دارند به صورتی که نوزاد اذیت نشود اما در روند انجام ختنه هم مشکلی ایجاد نکند.

استفاده از مواد بی حسی به صورت های مختلفی انجام می‌شود که از جمله می‌توان تزریق آن به قسمت پایین آلت تناسلی نوزاد و یا استعمال به صورت موضعی اشاره کرد. امروزه روش های گوناگونی برای ختنه کردن وجود دارد که در ادامه به آن ها اشاره می‌کنیم.

ختنه کردن نوزاد پسر با روش جراحی

یکی از روش های سنتی برای ختنه کردن پسر ها روش جراحی است. در این روش، پزشک از یک تیغ جراحی استفاده می‌کند و پوستی را که در دور تا دور کلاهک آلت تناسلی وجود دارد بریده و پس از جدا کردن قسمتی از آن، بخیه می‌زند یکی از معایب این روش خونریزی بعد از بریدن پوست است که در بیشتر مواقع به راحتی این خونریزی کنترل می‌شود ولی مدت زمانی که برای بهبودی کامل لازم است کمی طولانی است و نیاز به مراقبت دقیق دارد.

یکی از مشکلاتی که در این روش ممکن است روی دهد چسبندگی است که باعث می‌شود کودک نتواند به راحتی ادرار کند. اگر از روش جراحی برای ختنه کردن نوزاد استفاده شود نباید فراموش کنید که تا چند روز نباید نوزاد را  پوشک کنید زیرا پوشک کردن در زمانی که آلت تناسلی پانسمان شده است برای نوزاد دردناک است. ضدعفونی کردن و تعویض به موقع پانسمان در این روش اهمیت زیادی دارد. با مشورت با پزشک و با توجه به وضعیت بهبودی معمولاً می‌توان پس از یک هفته تا 10 روز کودک را به حمام برد.

استفاده از روش حلقه برای ختنه کردن

در این روش از یک حلقه استفاده می‌کنند. حلقه به دور آلت تناسلی پسر انداخته می‌شود و آن را به صورت دقیق با نخ می‌بندند و این کار باعث می‌شود که خون به قسمت بالایی آلت نرسیده و مانند بند ناف نوزاد تازه متولد شده خشک شده و بیفتد. روش حلقه برای ختنه نوزادان همانند روش جراحی دارای معایب و مزایایی می‌باشد. 

یکی از معایب آن این است که اگر نخ دور حلقه به خوبی بسته و محکم نشود باعث می‌شود که پوست کلاهک آلت تناسلی به خوبی و به صورت کامل جدا نشود و نتیجه ختنه کردن رضایت بخش نباشد هم چنین در روش حلقه کردن احتمال عفونت  و ملتهب شدن آلت تناسلی بسیار زیاد است.

در این روش بعد از عمل ختنه می‌توان کودک را پوشک کرد و به خاطر این که پانسمانی وجود ندارد می‌توان پس از ادرار کردن، شستشو انجام شود.

ختنه کردن با استفاده از روش لیزر

یکی از روش های نوین برای ختنه کردن پسر ها استفاده از روش لیزر می‌باشد. اگرچه قبلاً استقبال کمتری از این روش می‌شد اما به مرور پذیرش استفاده از این روش روز به روز در حال افزایش می‌باشد. در این روش پزشک متخصص با استفاده از لیزر بافت موجود در زیر پوست مجاری آلت تناسلی نوزاد پسر را می‌سوزاند و به این صورت ختنه انجام می‌شود.

استفاده از دستگاه کلیپس نقره ای برای ختنه کردن

یکی از جدیدترین و  مدرن ترین روش های ختنه استفاده از دستگاهی است که به دستگاه کلیپس نقره ای معروف است با استفاده از این دستگاه پوست اطراف کلاهک آلت تناسلی نوزاد بدون این که نیازی به بخیه زدن یا به کار بردن حلقه باشد برداشته می‌شود و فقط پانسمان به صورت محدود انجام می‌شود. ختنه کردن با دستگاه کلیپس نقره ای بدون خونریزی می‌باشد.

مدت زمان لازم برای بهبودی کامل بعد از ختنه و مراقبت ها در این دوره

سرخی و التهاب، تورم و سوزش چند روز بعد از ختنه کردن کاملاً طبیعی است به طور کلی تقریباً 10 تا 14 روز طول می‌کشد تا بهبودی نسبی بعد از عمل ختنه اتفاق افتد. مراقبت های بعد از عمل با توجه به شرایط کودک و نوع عمل متفاوت بوده اما آن چه بدیهی می‌باشد این است که باید مراقبت های این دوره جدی گرفته شود در صورت بروز هر نوع علامت غیر طبیعی لازم است که فوراً با پزشک مشورت شود هم چنین استفاده از داروهای تجویز شده و تغذیه صحیح کمک زیادی در تسریع بهبودی دارد.