هنگامی که فشار یا دردی در سرتان احساس می کنید، تشخیص اینکه آیا سردرد معمولی یا میگرن را تجربه می کنید، می تواند دشوار باشد. سردرد باعث درد در سر، صورت یا بالای گردن می شود و می تواند از نظر فراوانی و شدت متفاوت باشد اما میگرن یک اختلال سردرد اولیه بسیار دردناک است و معمولا علائمی را ایجاد می کند که شدیدتر و ناتوان کننده تر از سردرد است.
تشخیص سردرد میگرنی از سردرد معمولی بسیار مهم است چرا که در درمان سریع آن نقش بسزایی دارد. همچنین می تواند از بروز سردردهای بعدی نیز جلوگیری کند.
سردرد چیست؟
سردرد دردهای ناخوشایندی در سرتان است که می تواند باعث فشار و درد شود. میزان درد می تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد و معمولاً در هر دو طرف سرتان ایجاد می شود. برخی از نواحی خاص که ممکن است دچار درد شود شامل پیشانی، شقیقه ها و پشت گردن است. سردرد می تواند از 30 دقیقه تا یک هفته طول بکشد. شایع ترین نوع سردرد، سردرد تنشی یا همان سردرد عصبی است. محرک های این نوع سردرد عبارتند از استرس، فشار عضلانی و اضطراب.
اما سردردهای تنشی تنها نوع سردرد نیستند. انواع دیگر سردرد عبارتند از:
سردردهای خوشه ای
سردردهای خوشه ای سردردهای شدید و دردناکی هستند که در یک طرف سر ایجاد شده و به صورت خوشه ای و چرخشی ظاهر می شوند. این سردرد ممکن است فرد را برای چند دقیقه در روز یا چند ماه به صورت دوره ای درگیر کند.
سردردهای سینوسی( سینوزیت)
سردردهای سینوسی اغلب با میگرن اشتباه گرفته می شوند و با علائم عفونت سینوسی مانند تب، گرفتگی بینی، سرفه، احتقان و فشار صورت همراه هستند.
سردرد کیاری
سردرد کیاری ناشی از یک نقص مادرزادی به نام ناهنجاری کیاری است که باعث می شود جمجمه به قسمتهایی از مغز فشار وارد کند و اغلب باعث درد در پشت سر می شود.
سردردهای رعد و برق
سردرد رعد و برق (Thunderclap) سردرد بسیار شدیدی است که در 60 ثانیه یا کمتر ایجاد می شود. این سردرد می تواند نشانه ای از خونریزی زیر عنکبوتیه باشد، یک وضعیت پزشکی جدی که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد. همینطور این نوع سردرد ممکن است ناشی از آنوریسم، سکته مغزی یا آسیب های دیگر باشد. اگر سردردی از این دست تجربه کردید، فوراً با پزشک تماس بگیرید.
سردرد میگرنی چیست؟
در مقایسه با انواع سردرد، سردرد میگرنی می تواند متوسط تا شدید باشد. برخی از افراد ممکن است سردردهای شدیدی را تجربه کنند که به اورژانس مراجعه کنند. سردردهای میگرنی معمولاً فقط یک طرف سر را تحت تأثیر قرار می دهند. با این حال، ممکن است سردرد میگرنی تجربه کنید که هر دو طرف سر را درگیر کند.
تفاوت های دیگر میگرن با انواع سردرد شامل میزان درد است: سردرد میگرنی باعث درد شدیدی می شود که ممکن است ضربان دار باشد و انجام کارهای روزانه را بسیار دشوار برای شما کند.
اغلب با حالت تهوع، استفراغ و حساسیت شدید به نور و صدا همراه است. حملات میگرن می تواند از ساعت ها تا چند روز ادامه داشته باشد.
علائم سردرد میگرنی چیست؟
میگرن بر کودکان و نوجوانان و همچنین بزرگسالان تأثیر میگذارد و می تواند در چهار مرحله پیشرفت کند: مقدماتی، هاله، حمله و پایانی. همه کسانی که میگرن دارند تمام این مراحل را تجربه نمی کنند.
مرحله مقدماتی
یک یا دو روز قبل از میگرن، ممکن است متوجه تغییرات ظریفی شوید که در مورد شروع سردرد میگرنی هشدار می دهد، از جمله:
- یبوست
- تغییرات خلقی (افسردگی تا سرخوشی)
- هوس های غذایی
- سفتی گردن
- افزایش ادرار
- خمیازه های مکرر
هاله
برای برخی افراد، هاله ممکن است قبل یا در طول سردرد میگرنی رخ دهد. هاله ها علائم برگشت پذیر سیستم عصبی هستند. هالهها معمولا به شکل بصری هستند اما می توانند اختلالات دیگری را نیز شامل شوند. نمونه هایی از هاله های میگرنی عبارتند از:
- پدیده های بصری، مانند دیدن اشکال مختلف، نقاط روشن یا نورهای چشمک زن
- از دست دادن بینایی
- احساس سوزن سوزن شدن در بازو یا پا
- ضعف یا بی حسی در صورت یا یک طرف بدن
- مشکل در صحبت کردن
حمله
اگر میگرن درمان نشود معمولا بین 4 تا 72 ساعت طول می کشد. تعداد دفعات بروز میگرن از فردی به فرد دیگر متفاوت است. میگرن ممکن است به ندرت یا چندین بار در ماه رخ دهد.
در طول سردرد میگرنی، ممکن است علائم زیر را تجربه کنید:
- احساس درد در یک طرف سر یا در هر دو طرف سر
- دردی که ضربان یا نبض دارد
- حساسیت به نور، صدا و گاهی بو و لامسه
- تهوع و استفراغ
مرحله پایانی
پس از حمله میگرن، ممکن است تا یک روز احساس گیجی، تخلیه شدن یا خستگی داشته باشید. برخی افراد نیز احساس شادی می کنند. حرکت ناگهانی سر ممکن است برای مدت کوتاهی دوباره درد را بازگرداند.
علل سردرد میگرنی چیست؟
اگرچه علل سردرد میگرنی به طور کامل و قطعی شناخته نشده است، اما ژنتیک و عوامل محیطی در این امر نقش دارند. علت دیگر سردردهای میگرنی را می توان عدم تعادل در مواد شیمیایی مغز از جمله سروتونین که به تنظیم درد در سیستم عصبی کمک می کند دانست. با این حال محققان در حال بررسی نقش سروتونین در میگرن هستند. سایر انتقال دهنده های عصبی، از جمله پپتید مرتبط با ژن کلسی تونین (CGRP) نیز در سردردهای میگرنی نقش دارند.
بررسی محرک های میگرن
در این بخش تعدای از محرک هایی که باعث تشدیدسردرد میگرنی می شود را معرفی می کنیم:
- تغییرات هورمونی در زنان: به نظر می رسد نوسانات استروژن، مانند قبل یا در طول دوره های قاعدگی، بارداری و یائسگی، باعث سردرد در بسیاری از زنان می شود.
- داروهای هورمونی: داروهای هورمونی مانند داروهای ضد بارداری خوراکی نیز می توانند میگرن را بدتر کنند.
- نوشیدنی: نوشیدنی هایی که دارای الکل یا کافئین بیش از حد هستند مانند قهوه می توانند باعث میگرن شوند.
- فشار: استرس در محل کار یا خانه می تواند باعث میگرن شود.
- محرک های حسی: نورهای روشن یا چشمک زن، صداهای بلند بوهای شدید مانند عطر، تینر رنگ، دود در برخی افراد باعث میگرن می شود.
- تغییر ساعت خواب: کم خوابی یا خواب زیاد می تواند در برخی افراد باعث ایجاد سردرد میگرنی شود.
- عوامل فیزیکی: فعالیت بدنی شدید، از جمله فعالیت بدنی زیاد و ورزش سنگین، ممکن است باعث بروز میگرن شود.
- تغییرات آب و هوا: تغییر آب و هوا یا فشار هوا می تواند باعث بروز سردرد میگرنی شود.
- داروها: داروهای ضد بارداری خوراکی و گشادکننده عروق، مانند نیتروگلیسیرین، می توانند میگرن را تشدید کنند.
- خوراکی ها: غذاهای شور و فرآوری شده ممکن است باعث میگرن شوند.
- افزودنی های مواد غذایی: افزودنیهای مواد غذایی شامل شیرین کننده آسپارتام و نگهدارنده مونو سدیم گلوتامات (MSG) است که در بسیاری از غذاها یافت می شود.
عوامل خطر ابتلا به سردرد میگرنی
عوامل متعددی شما را مستعد ابتلا به میگرن می کند، از جمله:
- سابقه خانوادگی: اگر یکی از اعضای خانواده شما مبتلا به میگرن است، احتمال ابتلا شما به میگرن نیز افزایش می یابد.
- سن: میگرن می تواند در هر سنی شروع شود، اما اولین تجربه سردردمیگرنی اغلب در دوران نوجوانی رخ می دهد. میگرن در طول 30 سالگی به اوج خود میرسد و به تدریج در دهههای بعدی شدت کمتری پیدا می کند.
- جنسیت: زنان سه برابر بیشتر از مردان در معرض ابتلا به میگرن هستند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
میگرن درمان نمی شود. اگر به طور منظم علائم و نشانه های میگرن را دارید، حملات خود و نحوه درمان آنها را یادداشت کنید. سپس با پزشک درمیان بگذارید. حتی اگر سابقه سردرد دارید، اگر الگوی آن تغییر کرد یا سردردتان ناگهان متفاوت شد، به پزشک مراجعه کنید.
در صورت داشتن هر یک از علائم و نشانه های زیر که می تواند نشان دهنده مشکل جدی تری باشد، فوراً به پزشک یا به اورژانس مراجعه کنید:
- سردرد شدید و ناگهانی مانند رعد و برق
- سردرد همراه با تب، سفتی گردن، گیجی، تشنج، دوبینی، بی حسی یا ضعف در هر قسمت از بدن که می تواند نشانه سکته باشد.
- سردرد پس از ضربه به سر
- سردرد مزمن که پس از سرفه، فشار یا حرکت ناگهانی بدتر می شود
- سردرد جدید بعد از 50 سالگی
اگر به دلیل شدت درد یا هر علت دیگری نمی توانید به بیمارستان و سایر مراکز درمانی مراجعه کنید می توانید از سرویس پزشک در منزل استفاده کنید.
روش های درمان سردرد میگرنی
با اینکه هیچ درمان قطعی برای میگرن وجود ندارد اما بعضی داروها در پیشگیری از برخی سردردهای میگرنی و کاهش درد آنها بسیار موثراند. داروهای مناسب و تجویز شده توسط پزشک، همراه با خودمراقبتی و سبک زندگی سالم، می تواند بسیار کمک کننده باشد.
روش های پیشگیری از سردرد میگرنی
پیشگیری اغلب بهترین درمان برای سردردهای میگرنی است. نمونه هایی از روش های پیشگیرانه که ممکن است پزشک تان تجویز کند عبارتند از:
- ایجاد تغییراتی در رژیم غذایی تان: مانند حذف غذاها و موادی که باعث سردرد می شوند، از جمله الکل و کافئین
- مصرف داروهای تجویزی، مانند داروهای ضد افسردگی، داروهای کاهش دهنده فشار خون، داروهای ضد صرع، یا آنتاگونیست های گیرنده CGRP
- اقدامات لازم برای کاهش استرس
داروها
مصرف برخی از دارو ها ممکن است به افراد کمک کند تا کمتر دچار سردرد میگرنی شوند. نمونه هایی از این داروها عبارتند از:
- داروهای ضد تهوع، مانند پرومتازین، کلرپرومازین یا پروکلروپرازین
- مسکن های خفیف تا متوسط، مانند استامینوفن، یا داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی، از جمله آسپرین، ناپروکسن سدیم یا ایبوپروفن
- تریپتان ها مانند آلمو تریپتان (Axert)، التریپتان (Relpax)، سوماتریپتان (Imitrex)، rizatriptan (Maxalt) و zolmitriptan (Zomig)
عوارض بیش از حد مصرف دارو
مصرف بیش از حد داروهای مسکن می تواند باعث سردردهای جدی ناشی از مصرف بیش از حد دارو شود. این خطر با ترکیب آسپرین، استامینوفن و کافئین بالاتر میرود. سردرد ناشی از مصرف بیش از حد دارو زمانی رخ می دهد که داروها از تسکین درد خودداری می کنند و شروع به ایجاد سردرد می کنند. سپس از داروهای ضد درد بیشتری استفاده می کنید که این چرخه را ادامه می دهد.
نقش پرستار در درمان سردردهای میگرنی
اگر در خانه، سالمند یا بیماری دارید که دچار حملات میگرن می شوند و شما به دلیل مشغله های کاری نمی توانید نظارت دقیقی بر سبک زندگی آنها و مصرف درست دارو ها داشته باشید می توانید از سرویس پرستار سالمند سالم و پرستار بیمار استفاده کنید. پرستار با نظارت بر برنامه غذایی، کمک به سالمند یا بیمار شما در انجام ورزش های سبک و مناسب و همچنین نظارت بر مصرف صحیح و به اندازه دارو ها نقش موثری در پیشگیری و درمان حملات میگرن دارد.
ثبت و یادداشت دفعات حملات میگرن و سایر عوامل زمینه ساز توسط یک پرستار حرفه ای و دلسوز، برای مدت زمان طولانی می تواند در درمان این بیماری بسیار موثر باشد و پزشک را در درک بهتر مشکلات سلامت سالمند و بیمار یاری نماید.
برای درخواست پرستار کودک از پلتفرم خدمات پرستاری آسانیسم کافی است فرم سفارش موجود در سایت را تکمیل کنید یا با شماره تلفن 02191304433 تماس بگیرید.
خلاصه
اکثر افراد در یک مقطع از زندگی خود سردرد را تجربه می کنند. همه سردردها یکسان نیستند و از نظر شدت، فراوانی و علت متفاوت هستند. اختلالات سردرد می تواند به طور قابل توجهی بر توانایی فرد در انجام کارها تأثیر بگذارد و کیفیت کلی زندگی او را کاهش دهد. به همین دلیل است که تشخیص دقیق بسیار مهم است. تمایز صحیح بین سردرد و انواع سردرد میگرنی می تواند منجر به درمان سریعتر و موثرتر شود.
امیدواریم این مقاله اطلاعات مفیدی در مورد سردرد میگرنی و روش های درمان آن در اختیارتان قرار داده باشد. در صورتی که سوال یا نظری در رابطه با این موضوع دارید از بخش نظرات پایین صفحه، با ما در میان بگذارید.
به تازگی به خاطر شغلم ساعت خوابم عوض شده و متاسفانه سردردهای عجیبی سراغم میاد که غیر قابل تحمل به نظرتون علتش چیه؟
کم خوابی یا خواب زیاد می تواند در یک عده از افراد باعث به وجود آمدن سردرد میگرنی شود. اما با همه این حرف ها باز هم باید شما برای معاینه تخصصی پیش یک دکتر متخصص حتما بروید.
راهی که بتونم سردرد های شدید یه کم آروم کنم می تونید بهم پیشنهاد بدید؟
بهترین راه انجام تمرین های آرام سازی و یوگا یا گرفتن دوش آب گرم که خیلی توی روحیه و اعصاب شما تاثیر مثبت دارد.
هر روز صبح ها سردرد شدیدی دارم و بعضی از پزشکان می گویند شما میگرن دارید و بعضی می گویند علت درد اعصاب است. گاهی گردنم خیلی درد می کند، آیا این ربطی به میگرن دارد؟
در حال حاضر گردن درد را عامل بسیاری از سردردها می دانند و در کتب مختلف پزشکی آمده است که 60-40 درصد سردردها ناشی از گردن درد است. طبق آخرین ادبیات و تجربیات فراوان، بسیاری از بیماران گردن درد ندارند، اما علت درد، عضلات و مشکلات مداوم گردن است.
آیا میگرن ارثی است؟
وراثت یکی از عوامل مهمی است که خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می دهد اگر یکی از هر دو والدین مبتلا به میگرن باشد فرزندانشان 50 درصد احتمال دارد به این بیماری مبتلا شوند و اگر هر دو والدین به آن مبتلا باشند احتمال اینکه کودک بیمار شود 75 درصد افزایش می یابد اما گاهی اوقات بدون علائم واضح، والدین و کودکان دچار میگرن و سردرد می شوند که بسیار شایع است.