فشار خون نرمال

فشار خون نرمال یا طبیعی برای زندگی افراد بسیار حیاتی است. بدون فشاری که خون ما را مجبور به گردش در سیستم گردش خون کند، هیچ اکسیژن و مواد مغذی از طریق شریان‌ها به بافت‌ها و اندام‌ها منتقل نمی‌شود فشار خون نرمال  80/120 است. البته بسته به سنین مختلف، میتواند متفاوت باشد.

کنترل فشار خون راه مهمی برای حفظ سلامت قلب در تمام سنین به خصوص برای افراد سالخورده است. خطر بالا رفتن یا افت آن در سالمندان با زیاد شدن سن افزایش می‌یابد. پرستار سالمند در حفظ فشار خون نرمال سالمند نقش بسزایی دارد زیرا او با کنترل روزانه سالمند از بالا رفتن یا پایین آمدن ناگهانی آن جلوگیری می‌کند.

فشار خون ایده آل چیست؟

فشار خون نیرویی است که خون شما بر روی دیواره شریان‌ها اعمال می‌کند. رگ‌های خونی، خون غنی از اکسیژن را از قلب شما دور می‌کنند و به اندام‌ها می‌رسانند و اگر شریان‌های شما تنگ و سفت شود باعث بیماری‌های مختلف عروقی و قلبی می‌شود.

فشار خون نرمال باعث سلامت قلب و جلوگیری از تنگی عروقی شما می‌شود. قلب شما در طول زندگی به صورت متوسط حدود دو و نیم میلیارد بار می‌تپد و در صورتی که فشار خون در این تپش‌ها بالاتر یا پایین‌تر از حالت نرمال خود باشد، باعث تخریب عضلات قلب و عروق شما می‌شود.

با استناد از موسسه ملی خون، قلب و ریه آمریکا:

فشار خون به صورت دو عدد نوشته می‌شود که با یک خط مورب از هم جدا می‌شوند: 120/80 میلی‌متر جیوه. شما می‌توانید این را به عنوان “120 بیش از 80 میلی متر جیوه” یا “12 روی 8” بگویید. اولین عدد فشار سیستولیک شما است – این نیروی جریان خون است که خون از قلب پمپاژ می‌شود. عدد دوم فشار دیاستولیک شما است – که فشار و جریان خون را زمانی که قلب در حال پر شدن از خون است اندازه گیری می‌کند.

پس با توجه به استناد بالا فشار شما با دو شماره ثبت می‌شود:

1. سیستولیک (شماره اول): نشان می‌دهد چه میزان فشار خون بر دیواره شریان شما هنگام ضربان قلب وارد می‌شود.
2. دیاستولیک (شماره دوم): نشان می‌دهد چه میزان فشار خون شما بر دیواره شریان شما فشار وارد شده است در حالی که قلب بین ضربان ها استراحت می‌کند.

محدوده فشار خون نرمال برای بزرگسالان فشار سیستولیک زیر 120 و فشار دیاستولیک زیر 80 است. در صورتی که فشار خون از این میزان بالاتر از 130 بیش از 80 میلی متر جیوه باشد فشار شما بالا و اگر پایین‌تر از 90 بیش از 60 میلی متر جیوه باشد فشار شما پایین است.

واحد اندازه گیری استاندارد بر حسب میلی متر جیوه (mmHg) است و بعنوان استاندارد در حوزه پزشکی استفاده میشود.

فشار سیستولیک مهم‌تر است یا دیاستولیک؟

به طور معمول، توجه بیشتر به فشار سیستولیک (شماره اول) به عنوان عامل اصلی خطر بیماری قلبی عروقی برای افراد بالای 50 سال مورد توجه است. در بیشتر افراد، سیستولیک با افزایش سن به دلیل افزایش سختی شریان‌های بزرگ، به طور پیوسته افزایش می‌یابد. افزایش مدت زمان وجود پلاک در رگ‌ها و افزایش شیوع بیماری‌های قلبی و عروقی می‌تواند از دلایل ایجاد این بیماری با افزایش سن باشد.

با این وجود، ممکن است فشار سیستولیک بالا برای تشخیص پرفشاری خون استفاده شود. طبق مطالعات اخیر، خطر مرگ ناشی از بیماری ایسکمیک قلبی و سکته مغزی با افزایش هر 20 میلی متر جیوه سیستولیک یا 10 میلی متر جیوه دیاستولیک در بین افراد از 40 تا 89 سال افزایش می‌یاد.

جلوگیری از این عارضه و نرمال نگه داشتن آن می‌تواند به شما کمک کند تا از بروز سکته مغزی، بیماری‌های قلبی، نارسایی کلیه، مشکلات بینایی و سایر شرایط جدی سلامتی جلوگیری کنید. جلوگیری از افت فشار خون نیز می‌تواند از سرگیجه، سبکی سر، افتادن و شوک جلوگیری کند.

جدول فشار خون نرمال در سنین مختلف

جدول فشار خون نرمال در سنین مختلف می‌تواند به شما کمک کند که تشخیص دهید که فشار خون شما در سطح سالم است یا اینکه باید برای بهبود آن اقداماتی انجام دهید.

سن	زن	مرد
1 – 2	80/34 – 120/75	83/38 – 117/76
3	100/59	100/61
4	102/62	101/64
5	104/65	103/66
6	105/68	104/68
7	106/70	106/69
8	107/71	108/71
9	109/72	110/72
10	111/73	112/73
11	113/74	114/74
12	115/74	116/75
13	117/75	117/76
14	120/75	119/77
15	120/76	120/78
16	120/78	120/78
17	120/80	120/78
18	120/80	120/80
19-24	120/79	120/79
25-29	120/80	121/80
30-35	122/81	123/82
36-39	123/82	124/83
40-45	124/83	125/83
46-49	126/84	127/84
50-55	129/85	128/85
56-59	130/86	131/87
60+	134/84	135/88

فشار خون خود را چه زمانی آزمایش کنیم؟

فشار خون یکی از عوامل حیاتی محسوب میشود و آزمایش آن در سنین مختلف متغیر است. افراد در 18 سالگی و بالاتر در حالت ایده‌آل باید بین 2 تا 5 سال یک بار آن را اندازه گیری کنند.

کسانی که سن‌شان بالای 40 سال است و به بیماری‌‌هایی مانند دیابت و کلیوی مبتلا هستند باید هر ساله آن را اندازه گیری کنند. فردی که قبلا مشکلات قلبی داشته، باید هر 6 ماه یک بار این آزمایش را انجام دهد.

بهتر است اندازه گیری را 2 بار در روز انجام دهید. یکی از اندازه گیری‌ها صبح زود قبل از خوردن صبحانه و دیگری هنگام ظهر باشد تا از نتیجه آن اطمینان حاصل کنید.

این آزمایش در حالت ایده‌آل باید توسط پزشک انجام شود؛ ولی می‌توانید از دستگاه‌های خانگی نیز استفاده کنید. فقط به یاد داشته باشید که دستگاه‌های خانگی ممکن است خطای بیشتری داشته باشند.

در طول انجام آزمایش چه مواردی را رعایت کنیم؟

اندازه گیری فشار خون بدون درد و بسیار ساده انجام میشود و آمادگی بسیاری برای آن لازم نیست اما قبل از اندازه گیری آن موارد زیر را در نظر بگیرید:

• قبل از اندازه گیری سیگار نکشید و ورزش نکنید زیرا باعث بالا رفتن آن میشود.
• در طول آزمایش به صورت آرام روی صندلی بنشینید و سعی کنید صحبت نکنید.
• از لباس های نازک استفاده کنید تا راحت تر دور بازو قرار بگیرد.
• در حد امکان، برای آزمایش به دکتر مراجعه کنید، با این که دستگاه‌های خانگی فشار خون وجود دارد، امکان خطا آن‌ها بالاست.
• پزشک خود را از داروهایی که مصرف می‌کنید مطلع کنید.

نکته: اگر عصبی هستنید فشار خون شما موقتا بالا میرود. اگر مشکلاتی مانند خشم مزمن دارید ممکن است فشار شما به صورت دائم بالا باشد و در خطر سکته مغزی و قلبی قرار گرفته باشید.

فشار خون نرمال برای سالمندان

فشار خون نرمال در دوران سالمندی باعث جلوگیری از بیماری‌های مختلف، سکته و مرگ ناگهانی سالمند می‌شود. میزان آن در سالمندانی که بیماری خاصی مبتلا نیستند، باید کمتر از 140/90 باشد. این میزان در افراد سالخورده که به دیابت یا بیماری‌های کلیوی دچارند؛ باید 130/85 باشد.

برای ارتقاء کیفیت زندگی سالمندان و کاهش خطرات ناشی از ابتلا به فشار خون بالا، تشخیص به‌موقع، کنترل و مدیریت پرفشاری خون بسیار اهمیت دارد. کنترل روزانه می‌تواند به پیشگیری از عوارض جدی فشار خون کمک کند و خطرات مرتبط با آن را کاهش دهد.

بیشتر بخوانید: مراقبت و نگهداری از سالمند در منزل

فشار خون نرمال در کودکان

فشار خون نرمال در کودکان معمولا توسط متخصص اطفال مشخص می‌شود. آزمایش نیز باید توسط پزشک اطفال انجام شود. این آزمایش پیچیدگی‌های بسیاری دارد و نیازمند تجهیزات مخصوص مانند بازوبند با اندازه‌ی متناسب برای کودک است.

اندازه گیری در کودکان زیر 3 سال به جز کودکانی که وزن کمی دارند، زودتر از موعد به دنیا آمده‌اند یا به بیماری‌های مادرزادی مبتلا هستند، امری ضروری نیست. در صورت نگرانی از سلامت یا مراقبت از بچه پرستار کودک می‌تواند اعزام شود تا شرایط کودک‌تان را کنترل کند.

نکاتی که می‌تواند در حفظ فشار خون نرمال به شما کمک کند

پیر شدن، داشتن دیابت و سابقه خانوادگی ابتلا به دیابت، برخی از عواملی هستند که خطر ابتلا به پرفشاری خون را افزایش می‌دهد، اما می‌توانید آن را را کنترل کنید. اگر برای حفظ فشار خون در حالت طبیعی برای سالمندان به کمک نیاز دارید، می‌توانید از خدمات پرستاری آسانیسم استفاده کنید. ولی در کل کار‌هایی که برای متعادل سازی باید انجام دهید را در ادامه معرفی کردیم:

ورزش

ورزش در کنترل فشار خون بسیار مؤثر است زیرا بدن شما را تحریک می‌کند تا ماده‌ای به نام اسید نیتریک آزاد کند. اسید نیتریک باعث می‌شود رگ‌های خونی باز شود و این باعث کاهش آن می‌شود. ورزش همچنین به تقویت عضلات قلب، کاهش استرس و کاهش وزن کمک می‌کند.

کاهش اضافه وزن

اضافه وزن داشتن خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و دیابت را افزایش می‌دهد. از دست دادن حتی 5 کیلوگرم می‌تواند باعث شود فشار خون نرمال داشته باشید.

غذا‌های سالم بخورید

خوردن رژیم غذایی مناسب می‌تواند خطر ابتلا به عارضه‌های مختلف را کاهش دهد یا به شما در بازگشت فشار خون طبیعی کمک کند. مطالعات بالینی نشان می‌دهد که یک رژیم غذایی پر از میوه، سبزیجات، لبنیات کم چرب، غلات کامل، مرغ، ماهی و آجیل واقعاً مؤثر است. همچنین باید در استفاده از چربی‌ها، گوشت قرمز و قند اضافی خودداری کنید.

میزان نمک مصرفی خود را کاهش دهید

برای زنده ماندن، بدن شما فقط به 500 میلی گرم نمک در روز نیاز دارد، اما با مصرف غذاهای پروسس شده ممکن است این مقدار به 9000 میلی گرم در روز نیز برسد. مطالعات نشان می‌دهد که نمک زیاد منجر به فشار خون بالا می‌شود. محدود کردن میزان مصرف نمک به 2400 میلی گرم در روز که معادل حدود یک قاشق چای خوری است، توصیه می‌شود.

ترمزها را روی سیگار کشیدن بکشید

سیگار کشیدن به هیچ وجه برای سلامت سیستم قلب و عروق شما مناسب نیست. نیکوتین باعث انقباض عروق خونی شده و باعث افزایش فشار می‌شود. ترک سیگار، خطر ابتلا به سرطان و بیماری‌های قلبی را نیز کاهش می‌دهد.

چرا فشار خون نرمال برای سلامت مغز حیاتی است؟

مغز برای تغذیه بسیاری از عملکردهای خود نیاز به جریان خون بدون مانع دارد. فشار خون بالا و مزمن درنهایت باعث تضعیف عروق، انباشته شدن مواد مغذی و لخته خون می‌شود. ناحیه مغزی که توسط این رگ‌های آسیب دیده تغذیه می‌شود، می‌میرد و در شرایط خطرناک، باعث سکته مغزی می‌شود. علاوه بر این، اگر لخته شریان باریک را مسدود کند، خون متوقف می‌شود و سکته رخ می‌دهد.

علائم سکته مغزی شامل بی حسی یا ضعف ناگهانی صورت، بازو یا پا به خصوص در یک طرف بدن، سردرگمی، مشکل در صحبت کردن یا بینایی، سردرد شدید ناگهانی است.

سالمندان به شدت در خطر سکته مغزی هستند. با کنترل فشار خون در سالمند به صورت روزانه و انجام تدابیر مؤثر برای سلامت سالمند می‌توانید خطر سکته مغزی را از سالمند خود دور کنید.

سخن آخر

فشار خون نرمال برای رساندن اکسیژن و مغذی به بافت‌ها و اندام‌های بدن حیاتی است. زمانی که میزان در محدوده نرمال است، قلب و رگ‌ها به‌طور کارآمد کار می‌کنند و خطر بروز مشکلاتی مانند سکته مغزی، بیماری قلبی و نارسایی کلیه را کاهش می‌دهد.

در صورتی که احساس می‌کنید فشار شما بالاتر یا پایین‌تر از حالت نرمال است، آن را جدی بگیرید و فورا به دکتر مراجعه کنید تا راهکارهای درمان و کنترل آن را انجام دهید.