سرطان پستان شایع ترین سرطان تهاجمی در زنان و دومین علت اصلی مرگ و میر سرطان در زنان، پس از سرطان ریه است. حدوداً از هر ۱ در ۸ خانم در طول زندگی خود مبتلا به سرطان پستان میشود که اگر در مراحل اولیه تشخیص داده شوند شانس خوبی برای دست یابی به سلامت اولیه خود را دارند. به همین دلیل، این مسئله حیاتی است که زنان به طور مرتب پستان خود را از هر گونه تغییر بررسی و چک کنند.
همینطور در صورت مشاهده هر تغییر و موارد غیر معمول، آن را با پزشک در میان بگذارند. پس باید آگاهی خود را بالا ببریم و روش های خود ارزیابی سرطان سینه را بشناسیم. پرستار زنان دراین زمینه ی به خوبی میتواند شما را یاری رساند. در ادامه به علائم سرطان سینه، علت ایجاد آن، روش های درمانی و راه های پیشگیری و خود آزمایی آن می پردازیم.
علائم و نشانه های سرطان سینه شاید شناخته شده ترین نشانه سرطان سینه یک توده در بافت پستان باشد. این در حالیست که بسیاری از خانمها پس از یافتن آن به پزشک مراجعه می کنند، اما هر خانم نیز باید از تغییرات دیگر پستان یا نوک پستان آگاه باشد. با انواع مختلف سرطان پستان علائم مرتبط با آن همراه است. به عنوان مثال کارسینوم داکتال تهاجمی (IDC) ، که در مجاری شیر ایجاد می شود، ممکن است باعث ایجاد توده متمایز پستان شود که فرد می تواند آن را احساس کند.
علائم هشدار دهنده اولیه سرطان پستان
سرطان سینه میتواند علائم متعددی داشته باشد، اما اولین علامت ممکن این است که معمولا یک قسمتی از بافت سینه سفت می شود. اغلب غده های پستان سرطانی نیستند، اما همیشه بهتر است توسط یک پزشک چک شوند.
علائم تومورهای سرطانی از فرد به فرد دیگر متفاوت هستند. برخی از علائم هشدار دهنده اولیه سرطان پستان عبارتند از:
- تورم همه یا بخشی از سینه (حتی اگر توده ای حس نشود)
- تغییری در اندازه یا شکل یک یا هر دو سینهها
- خون ریزی یا ترشحات شیری رنگ از قسمت نوک سینه
- درد عمومی در هر قسمت از پستان
- افزایش اندازه یا تغییر شکل پستان ها
- توده ها یا گره هایی که در داخل پستان احساس شوند
علائمی که نسبت به سرطان پستان تهاجمی ایجاد می شود عبارتند از:
- تغییر رنگ سینه
- افزایش اندازه یا تغییر شکل پستان در طی مدت زمانی کوتاه
- هنگام تماس دست با آن، حساس به لمس و گرمتر از نقاط اطرافش باشد
- فرورفتگی های چاله مانند روی پوست سینه (گاهی شبیه پوست پرتقال)
- پوست سینه یا نوک پستان قرمز، خشک، پوسته پوسته شده و یا ضخیم شود
از دیگر علائم سرطان پستان
- پیدایش جوش روی نوک پستان
- تغییری در ظاهر نوک پستان مثل فرو رفتن آن در سینه
- یک توده یا تورم در زیر بغل
- تورم غدد لنفاوی (گاهی اوقات سرطان پستان میتواند به غدد لنفاوی زیر بازو یا اطراف استخوان ترقوه گسترش یابد و باعث تورم در آن ناحیه شود. حتی ممکن است قبل از اینکه تومور اولیه در پستان به اندازه کافی بزرگ باشد که احساس شود)
اگر چه هر کدام از این نشانهها ممکن است به وسیله چیزهای دیگری غیر از سرطان پستان ایجاد شوند، اما اگر آنها را داشته باشید، باید به یک متخصص مراقبتهای بهداشتی گزارش داده شود تا علت پیدا شود. پیش از رجوع به یک متخصص، پرستار زنان در تشخیص این علائم نقش مهمی دارد.
علت ایجاد سرطان سینه چیست؟
عواملی وجود دارند که بر احتمال ابتلا به سرطان پستان تاثیر میگذارند. برخی از آنها را شما میتوانید که تغییر دهید. اما در رابطه با بعضی از آنها نمیتوان کاری انجام داد. از علل ایجاد سرطان سینه:
سن
خطر ابتلا به سرطان پستان با بالا رفتن سن، افزایش مییابد. این بیماری در زنانی که بیشتر از 50 سال سن دارند و دوران یائسگی را سپری می¬کنند شایع¬تر است. از هر 10 سرطان سینه 8 مورد آن در زنان بالای 50 سال سن اتفاق می افتد. همه زنانی که ۵۰ تا ۷۰ سال سن دارند باید هر ۳ سال یک بار به عنوان بخشی از برنامه غربالگری سرطان سینه ارزیابی شوند.
سابقه خانوادگی
اگر از بستگان نزدیکتان سرطان پستان یا سرطان تخمدان داشتهاند، ممکن است ریسک بالاتری از ابتلا به سرطان پستان داشته باشید. با این حال، از آنجایی که سرطان پستان شایعترین سرطان در زنان است، ممکن است بیش از یک عضو خانواده شانس ابتلا به آن را داشته باشند. اغلب موارد سرطان پستان در خانوادهها صورت نمیگیرد، اما ژنهای شناختهشده به عنوان BRACA-1 و BRCA-2 میتوانند ریسک ابتلا به سرطان پستان و تخمدان را افزایش دهند. امکان انتقال این ژنها از والد به فرزند وجود دارد. با توصیه پزشک و پرستار زنان به آزمایش ژنتیکی، اگر یکی از ژنهای خطرساز سرطان را به ارث برده باشید، آگاهی پیدا می کنید.
هورمون ها و قرص های هورمونی
هورمون استروژن باعث تحریک سلولهای سرطانی سینه شده و باعث رشد آنها میشود. تخمدان ها، جایی که تخمک های شما ذخیره میشود، با آغاز بلوغ، هورمون استروژن را تولید میکنند تا قاعدگی را منظم کند. با میزان هورمون استروژن که بدن شما در معرض آن قرار میگیرید ریسک ابتلا به سرطان پستان ممکن است کمی افزایش یابد.
به عنوان مثال، اگر قاعدگی زودتر از زمان موعد و یائسگی را دیرتر از حد متوسط تجربه کنید، در طول یک دوره زمانی طولانیتری بدن در معرض قرار گیری با هورمون استروژن خواهد بود.
به همین ترتیب، با بچه دار شدن یا نشدن در زندگی ممکن است ریسک ابتلا به سرطان پستان افزایش یابد، زیرا میزان بالای هورمون استروژن براثر بارداری دیگر متوقف نمیشود.
متراکمی بافت سینه
سینههای شما از هزاران غدد کوچک تشکیل شده است که شیر تولید میکنند. در این بافت های غده مانند غلظت بالاتری از سلولهای سینه نسبت به دیگر بافتهای پستان وجود دارد و باعث میشود که تراکم این قسمت ها از نقاط دیگر بیشتر شود.
زنان با بافت سینه متراکم ممکن است خطر بالاتری از ابتلا به سرطان پستان داشته باشند چون سلولهای بیشتری وجود دارند که میتوانند سرطانی شوند. هم چنین بافت سینه متراکم میتواند مطالعه اسکن سینه را دشوار سازد چون هر یک از تکههای بافت غیر عادی (سرطانی) دشوارتر از آن است که بتوان آن را دید.
زنان جوانتر معمولا از سینه های متراکم تری برخوردارند. وقتی سن بالاتر می رود، مقدار بافت های غده مانند در پستانهای شما کاهش مییابد و با چربی جایگزین میشود، بنابراین پستانهای شما کمتر متراکم میشوند.
تشخیص سرطان سینه
اگر سرطان سینه در ابتدا تشخیص داده شود تقریبا قابل درمان است و روش هایی چون نمونه برداری، خود آزمایی و ماموگرافی برای تشخیص آن وجود دارد و میتواند در درمان آن بسیار موثر باشد.
خود آزمایی سینه ها
یکی از روش های اولیه برای تشخیص سرطان سینه بررسی خود آزمایی سینه توسط خود فرد است که میتواند آنرا هر چند وقت یک بار انجام دهد و بهترین زمان برای آن دو الی سه روز پس از قاعدگی است زیرا در این دوره پستان ها حساسیت کمتری دارند.
اگر فرد متوجه توده ای در سینه های خود شد باید در اولین فرصت به پزشک مراجعه کند چون نمیتوان به صورت قطعی گفت که حتما توده سرطانی است و میتواند یک کیست یا توده باشد.
مامو گرافی
مامو گرافی یکی از روش های عکس برداری از پستان هاست که با اشعه ی ایکس انجام میشود و از ابزار هایی است که میتواند ضایعات سینه را قبل از رشد آنها نشان دهد و در تشخیص ابتدایی این بیماری بسیار موثر است بنابراین توصیه میشود زنان بالای 40 سال هر ساله برای انجام ماموگرافی مراجعه کنند و تغییرات را به پزشکشان اطلاع دهند.
نمونه برداری
بیوپسی یا نمونه برداری روش قطعی ای برای تشخیص این بیماری است که از طریق سوزن قسمتی از بافت توده را از سینه جدا میکنند و برای بررسی های لازم آن را به آزمایشگاه ارسال میکنند که اگر شکل سلول های بافت به صورت طبیعی نباشد فرد به سرطان سینه مبتلاست اما توده ارسال شده میتواند به صورت خوش خیم نیز باشد پس نباید برای فرد نگرانی بسیاری ایجاد شود.
روش های درمانی سرطان سینه
شما به عنوان فرد دارای سرطان سینه ممکن است یکی از این درمانها یا ترکیبی از آنها را داشته باشید. نوع این درمانها به نحوه تشخیص سرطان و مرحله آن بستگی دارد.
- جراحی
- کموتراپی
- رادیوتراپی
- هورمون درمانی
- درمان های هدفمند
اگر سرطان سینه درمرحله غربالگری روتین تشخیص داده شود ممکن است در مراحل اولیه باشد. اما در صورتی که سرطان پستان از روی علائم و نشانه ها تشخیص داده شود در مراحل پیشرفته تری است و نیازمند درمان متفاوتی می باشد.
چطور بهترین درمان سرطان سینه برای شما انتخاب می شود
هنگام تصمیم گیری درباره بهترین درمان سرطان سینه برای شما، پزشکان موارد زیر را در نظر خواهند گرفت:
- مرحله و درجه سرطان (چقدر بزرگ است و تا چه حد گسترده است)
- سلامت عمومی شما
- آیا یائسگی را تجربه کردهاید یا نه
شما باید بتوانید در هر زمانی با تیم مراقبتی خود صحبت کرده و سوالات خود را از آنان بپرسید. پرستار در منزل یا پرستارزنان می تواند به خوبی شما را راهنمایی کند.
من 21 سالمه روی سینه ام یه جوش زده که با دست خالیش کردم و الان جاش مونده و سفید رنگه باید برم پیش دکتر برای بررسی بیشتر ؟
هر جوشی رو نباید دستکاری کرد ولی ممکن است روی سینه در برخی مواقع جوش بزند و خودش برطرف شود اگر دوباره دچار آن شدید به پزشک مراجعه کنید.