درمان و پیشگیری از افسردگی در سالمندان

آیا سالمند عزیزتان به فعالیتهایی که قبلاً از آنها لذت می‌برد، علاقه‌اش را از دست داده‌؟ آیا با احساس ناامیدی و ناامیدی مبارزه می‌کند؟ آیا گذراندن روز برایش سخت و دشوارتر است؟ اگر چنین است، او تنها نیست. افسردگی بدون در نظر گرفتن پیشینه یا دستاوردهای ما، می‌تواند برای هر یک از ما در هر سنی که هستیم اتفاق بیفتد. افسردگی در سالمندان می‌تواند بر هر جنبه‌ای از زندگی مانند انرژی، اشتها، خواب و علاقه به کار، سرگرمی و روابط او تأثیر بگذارد. افسردگی غالباً در بیماران سالخورده که دارای بیماری‌های جسمی و ناتوانی هستند، رخ می‌دهد.

درک این نکته مهم است که افسردگی سالمندان جزء اجتناب ناپذیر پیر شدن نیست و همچنین نشانه ضعف یا نقص شخصیت نمی‌باشد و برای هر کس و در هر سنی، می‌تواند اتفاق بیفتد. در حالی که تغییرات زندگی مانند بازنشستگی، مرگ عزیزان و کاهش سلامتی ممکن است بعضی اوقات باعث افسردگی شود. پیشگیری از وقوع افسردگی در سالمند و مراقبت صحیح از او اهمیت بالایی دارند. پرستار سالمند در منزل با در نظر گرفتن عوامل ایجاد کننده افسردگی در سالمند، با ارائه مراقبت صحیح به او کمک می‌کند تا دچار این بیماری نشود.

شیوع افسردگی در سالمندان

طبق مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) افسردگی در حدود 1٪ -5٪ از افراد سالخورده را تحت تأثیر قرار می‌دهد. هم چنین آمار آن در سالمندانی که به مراقبت‌های خانگی نیاز دارند، 13.5٪ و در بیماران مسن‌تر 11.5٪ است. افراد مسن در معرض خطر تشخیص نادرست و عدم درمان هستند زیرا برخی از علائم آنها می‌توانند مسائل مربوط به سن را تقلید کنند.

علائم همچنین می‌تواند به اشتباه با سایر بیماری‌ها، داروها یا تغییرات زندگی نسبت داده شود. بیماران سالخورده همچنین ممکن است تمایلی به صحبت در مورد احساسات خود نداشته باشند یا نفهمند که علائم جسمیشان می‌تواند نشانه افسردگی در سالمندان باشد. برای افراد مسن که به تنهایی زندگی می‌کنند، انزوا می‎تواند به تشخیص این بیماری را دشوار کند.

افسردگی چیست؟

اختلالی که موجب به‌هم خوردن زندگی طبیعی فرد و به‌وجود آمدن احساسات منفی در او می‌شود، افسردگی نام دارد. این احساسات منفی می‌تواند شامل اضطراب، یاس و ناامیدی، عصبانیت و… باشد که بر عمل، احساس و فکر فرد تاثیر می‌گذارد.

درصورت بروز این اختلال، بیمار باید بداند علائم و احساساتی که تجربه می‌کند فقط به دلیل بیماری بوده و قابل درمان است. درصورتی که علائم افسردگی در سالمند بیش‌تر از دو هفته طول بکشد، حتما باید وضعیت او را با یک روانپزشک در میان بگذارید.

علل افسردگی در افراد مسن

هرچه پیرتر می‌شویم، اغلب با تغییرات قابل توجهی در زندگی روبرو هستیم که می‌تواند خطر افسردگی را افزایش دهد که می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

•    مشکلات سلامتی: بیماری و ناتوانی، درد مزمن یا شدید، افت شناختی، آسیب دیدن ظاهر بدن به دلیل جراحی یا بیماری، همگی می‌توانند در افسردگی نقش داشته باشند.

•    تنهایی و انزوا: عواملی مانند زندگی به تنهایی، از دست دادن اعضای خانواده به دلیل مرگ و میر یا جابجایی، کاهش تحرک ناشی از بیماری یا از بین رفتن امتیازات رانندگی می‌تواند باعث افسردگی در سالمندان شود.

•    کاهش حس هدف: بازنشستگی می‌تواند از دست دادن هویت، وضعیت، اعتماد به نفس و امنیت مالی را با خود به همراه داشته و خطر افسردگی را افزایش دهد. بروز محدودیتهای جسمی در انجام فعالیت‌هایی که قبلاً داشتید نیز می‌تواند بر احساس هدف تأثیر بگذارد.

•    ترس: این موارد شامل ترس از مرگ و همچنین نگرانی از مشکلات مالی یا بیماری‌ها است.

•    سوگواری برای عزیزان از دست رفته: مرگ دوستان، اعضای خانواده و حیوانات خانگی یا از دست دان همسر یا شریک زندگی علل شایع افسردگی در بزرگسالان مسن است.

شناسایی عوامل خطر برای افسردگی

افسردگی اغلب در افراد مسن کمتر شناخته شده و تحت درمان قرار نمی‌گیرد. بدون درمان، افسردگی در سالمندان می‌تواند توانایی فرد را در عملکرد و لذت بردن از زندگی را مختل کند و به از دست دادن  سلامت او کمک کند. در مقایسه با بزرگسالان مسن بدون افسردگی، افراد مبتلا به آن اغلب به مراقبت‌های بیشتری در زندگی روزمره نیاز دارند. آنها غالباً آرامتر از اختلالات جسمی بهبود می‌یابند.

پرستار در منزل با مراقبت  دقیق از سالمند، علائم و نشانه‌های افسردگی را در او تشخیص داده و به درمان سریع‌تر کمک خواهد کرد. موارد زیر برای آگاهی از این که سالمند عزیزتان دچار افسردگی شده یا خیر در نظر داشته باشید:

رفتار

• کندی عمومی یا بیقراری
• غفلت از انجام مسئولیت‌ها و مراقبت از خود
• عقب نشینی از خانواده و دوستان
• روز به روز توانایی عملکرد کاهش می‌یابد
• سردرگمی، نگرانی و آشفتگی
• عدم توانایی در یافتن لذت در هر فعالیت
• ایجاد انگیزه در صبح
• فاصله گرفتن از شخصیت
• انکار احساسات افسردگی به عنوان مکانیسم دفاعی

اندیشه‌ها

• بی تفاوتی
• از دست دادن عزت نفس
• افکار خودکشی مداوم
• نظرات منفی مانند “من باعث شکست هستم، این تقصیر من است” یا “زندگی ارزش زندگی ندارد”
• نگرانی‌های بیش از حد در مورد وضعیت مالی
• تغییر در درک وضعیت خانواده
• احساسات
• تحریک پذیری که ممکن است عصبانیت یا پرخاشگری باشد
• غم، ناامیدی یا پوچی
• زیاده روی کردن
• احساس بی ارزشی یا گناه

علائم جسمی

• کم و بیش خوابیدن از حد معمول خوابیدن
• تمام مدت احساس خستگی کردن
• حرکت کند
• مشکلات حافظه
• سردردهای غیر قابل توضیح، کمردرد، درد یا شکایات مشابه
• ناراحتی‌های گوارشی، حالت تهوع، تغییر در عادات روده
• از دست دادن یا تغییر اشتها
• کاهش وزن قابل توجه (یا افزایش)

افسردگی در سالمندان به عنوان عوارض دارو

علائم افسردگی در سالمندان همچنین می‌تواند به عنوان یک عارضه جانبی بسیاری از داروهای معمول ایجاد شود. اگر داروهای متعددی مصرف می‌کنید، معرض خطر هستید. در حالی که عوارض جانبی داروهای وابسته به خلق و خو ممکن است بر هر کسی تأثیر بگذارد، بزرگسالان مسن حساس‌تر هستند زیرا با افزایش سن، بدن ما در متابولیزه و پردازش داروها کارآیی کمتری دارد.

اگر بعد از شروع استفاده از یک داروی جدید احساس افسردگی کردید، با پزشک خود مشورت کنید. ممکن است او به شما توصیه کند که دوز دارو را کاهش داده یا از داروی دیگری استفاده کند که بر روحیه شما تأثیر نگذارد. پرستار سالمند بیمار با تشخیص به موقع علاثم ناشی از عوارض داروها از بروز افسردگی در سالمند عزیزتان جلوگیری خواهد کرد.

داروهایی که می‌توانند افسردگی را ایجاد کرده یا بدتر کنند عبارتند از:

• داروهای فشار خون (مانند کلونیدین)
• مسدود کننده‌های بتا (به عنوان مثال لوپرسور، ایندورال)
• داروهایی برای درمان کلسترول بالا (به عنوان مثال لیپیتور، مواور، زوکور)
• داروهای ضد جوش مانندValium ، Xanax ، Halcion
• مسدود کننده‌های کانال کلسیم
• دارو برای بیماری پارکینسون
• قرص خواب
• داروهای درمان زخم به عنوان مثال Zantac ، Tagamet
• داروهای قلب حاوی رزرپین
• استروئیدها (به عنوان مثال کورتیزون و پردنیزون)
• داروهای ضد درد و داروهای آرتروز
• استروژن‌ها (به عنوان مثال پرمارین، پرمپرو)
• داروهای آنتی کولینرژیک که برای درمان اختلالات دستگاه گوارش استفاده می‌شود

پیشگیری از افسردگی

با توجه به عوارض افسردگی، بهتر است از مبتلا شدن سالمند به آن جلوگیری کنید. نیاز نیست کار سختی انجام دهید؛ زیرا نسخه روانشناسان در این زمینه، حضور سالمند در اجتماع است. روابط خانوادگی و حضور در اجتماع، تا حد زیادی از مبتلا شدن افراد به افسردگی جلوگیری می‌کند. اعضای خانواده و پرستار سالمند می‌توانند برنامه مناسبی برای دورهمی‌های خانوادگی یا دوستانه در نظر گرفته و سالمند را برای حضور در این میهمانی‌ها تشویق کنند.

از دیگر موارد تاثیرگذار در کاهش ابتلا به افسردگی، داشتن یک رژیم غذایی مناسب است. یک برنامه غذایی سالم علاوه برجلوگیری از ابتلا به افسردگی می‌تواند از بروز خیلی از بیماری‌های دیگر جلوگیری کند. پرستار سالمند باید برنامه منظمی برای فعالیت بدنی و ورزش سالمند نیز در نظر بگیرد. از طرفی انجام کار‌هایی که به سلامت روحی و روانی سالمند کمک می‌کند را در برنامه روزانه او بگنجاند. بدین منظور باید او را به انجام فعالیت‌های مورد علاقه و گاهی انجام فعالیت‌های جدید تشویق کند. برای مثال در انجام کار‌هایی مثل خرید، رفتن به پارک، پیاده روی و… با او همراه شود.

دمانس و افسردگی

به نظر می‌رسد که افسردگی از هر 5 نفر مبتلا به زوال عقل 1 نفر را تحت تأثیر قرار داده است. هنگامی که زوال عقل و افسردگی با هم اتفاق می‌افتد ممکن است تمایز بین آنها دشوار باشد زیرا علائم و نشانه‌ها مشابه هستند. اما زوال عقل و افسردگی شرایط بسیار مختلفی از هم دارند که نیاز به پاسخ و درمان متفاوت دارند، بنابراین ارزیابی دقیق توسط یک متخصص توصیه می‌شود. در ادامه به تفاوت نشانه‌های این دو بیماری می‌پردازیم:

افسردگی

• زوال ذهنی سریع است
• بیماران می‌توانند تاریخ و زمان صحیح را بیان کنند
• بیماران در تمرکز مشکل دارند
• مهارت‌های زبان و حرکات فرد کند اما نرمال است
• بیماران در مورد مشکلات حافظه و سردرگمی توجه و نگرانی دارند

دمانس

• زوال ذهنی کند است
• بیماران گیج می‌شوند و ممکن است گم شوند و موقعیت جغرافیایی خود را به درستی تشخیص ندهد
• بیماران با حافظه کوتاه مدت مبارزه می‌کنند
• مهارتهای نوشتاری، صحبت کردن و زبان مختل است
• بیماران متوجه نیست و یا به نظر می‌رسد در مورد مشکلات حافظه مراقبت

تاثیر افسردگی بر سلامت سالمندان

شاید تاثیرات روحی و روانی ابتلا به افسردگی اهمیت زیادی داشته باشد؛ اما نمی‌توان از اثرات جسمی آن غافل شد. این اختلال موجب مشکلاتی در تغذیه خواهد شد، از طرفی موجب کاهش سیستم ایمنی بدن و در نهایت قرار گرفتن در معرض بیماری‌های عفونی می‌شود. تشدید بیماری‌هایی مثل دیابت، آلزایمر و سرطان را و تاخیر در بهبود بیماری‌ها از دیگر عوارض ابتلا به افسردگی است. در مواردی ممکن است سالمند بیمار دست به خودکشی بزند. محققان، افسردگی را به عنوان دومین دلیل خودکشی در افراد شناسایی کرده‌اند.

درمان افسردگی در سالخوردگان با کمک پرستار سالمند

این یک باور غلط است که فکر کنید بعد از یک سن خاص بزرگسالان مسن نمی‌توانند مهارت‌های جدیدی یاد بگیرند. آنها باید فعالیت‌های جدید را امتحان کرده و یا تغیی تازه‌ای در سبک زندگی خود ایجاد کنند. حقیقت این است که مغز انسان هرگز دست از تغییر برنمی‌دارد، بنابراین برای یک فرد سالمند، به اندازه یک جوان، یادگیری چیزهای جدید و سازگاری با ایده‌های نو در بهبودی از افسردگی کمک می‌کند. غلبه بر افسردگی در سالمندان شامل یافتن چیزهای جدیدی است که از آن لذت می‌برید، یادگیری انطباق با تغییر، فعال ماندن از نظر جسمی و اجتماعی و احساس ارتباط با جامعه و عزیزانتان. در ادامه به مواردی که به درمان فرد سالمند کمک می‌کند می‌پردازیم:

1.    با افراد دیگر در ارتباط باشید

اگر سالمند عزیزتان افسرده است، ممکن است که بخواهد کاری انجام ندهد یا کسی را نبیند. اما ادامه یافتن انزوا فقط افسردگی در سالمندان را بدتر می‌کند. به تنهایی، حفظ چشم انداز و حفظ تلاش مورد نیاز برای مقابله با افسردگی می‌تواند دشوار باشد.

به همین دلیل است که باید برای فرد سالمند ازمسائل پشتیبانی حمایت کنید، بنابراین باید تلاش کنید تا زمان تنها بودن سالمند عزیزتان را محدود کنید. اگر نمی‌توانید برای معاشرت بیرون بروید، عزیزان را دعوت کنید تا شما را ملاقات کنند یا از طریق تلفن یا تماس تصویری در ارتباط باشید. مراقبت از سالمند در منزل با همراهی، پرستاری و بر قراری ارتباط صحیح با او می‌تواند روحیه بهتری برایش ایجاد کند.

2.    پیدا کردن معنی و هدف زندگی

برای غلبه بر افسردگی در سالمندان و جلوگیری از بازگشت آن، مهم است که فرد سالمند همچنان احساس اشتیاق داشته باشد و از یک هدف محکم در زندگی لذت ببرد. با افزایش سن‌، زندگی تغییر می‌کند و چیزهایی را که قبلاً وقت شما را اشغال کرده بودند از دست بدهید.

بازنشستگی، از دست دادن دوستان یا عزیزان نزدیک، و تغییر در امور مالی، وضعیت و یا سلامت جسمی می‌تواند بر روحیه، اعتماد به نفس و احساس ارزشمندی سالمند تأثیر بگذارد. اما هنوز روش‌های زیادی وجود دارد که می‌توانید معنای جدیدی برای سالمند عزیزتان در زندگی ایجاد کنید.

3.    عادات سالم را اتخاذ کنید

• تحقیقات نشان می‌دهد که فعالیت بدنی حتی برای افسردگی اساسی می‌تواند مزایای افزایش خلق و خوی فرد را فراهم کند. ورزش یک روش درمانی قدرتمند افسردگی در سالمندان است. در حقیقت، تحقیقات نشان می‌دهد که ورزش می‌تواند به همان اندازه  داروهای ضد افسردگی‌ها مؤثر باشد. لازم نیست برای به دست آوردن مزایای از یک تمرین جدی رنج ببرید. همین حالا پیاده روی کوتاهی کنید و ببینید چقدر احساس بهتری دارید. هر چیزی که شما را به حرکت وادارد کمک می‌کند. به دنبال راه های کوچک برای اضافه کردن حرکات بیشتر در روز خود باشید. حتی اگر بیمار، ضعیف یا ناتوان باشید، بسیاری از تمرینات ایمن وجود دارد که می‌توانید برای تقویت قدرت و تقویت روحیه خود استفاده کنید. پرستاری از سالمند در منزل به او کمک خواهد کرد تا فعالیت‌های بدنی مناسبی اتخاذ کند.
• هم چنین پیروی از یک رژیم غذایی درست و هدفمند از بروز ابتلا به افسردگی جلوگیری می‌کند. مطالعه‌ای در سال 2018 در رابطه با تحقیقاتی روی سالمندان منتشر شده است که پس از رعایت از یک رژیم غذایی مدیترانه‌ای که بر میوه‌ها، سبزیجات، حبوبات و چربی‌های سالم تاًکید دارد به کاهش خطر ابتلا به افسردگی در ارتباط بود.

4.    خواب با کیفیت داشته باشید

بسیاری از افراد مسن با مشکلات خواب بخصوص بی‌خوابی دست و پنجه نرم می‌کنند. اما کمبود خواب افسردگی را بدتر می‌کند. سالمند عزیزتان هر شب باید بین 7 تا 9 ساعت خواب داشته باشد. پرستاری از سالمند در منزل می‌تواند با منع از استفاده از الکل و کافئین، نگه داشتن یک برنامه منظم خواب و بیدار شدن از خواب و اطمینان از اینکه اتاق خواب شما تاریک، ساکت و خنک است، به او کمک کند تا خواب بهتری داشته باشد.

5.    زمانی از روز را زیر نور آفتاب داشته باشید

نور خورشید می‌تواند با افزایش سطح سروتونین به بهبود روحیه فرد سالمند و مقابله با اختلال عاطفی فصلی (SAD) کمک کند. هر زمان ممکن باشد، در ساعاتی از روز به بیرون بروید و حداقل 15 دقیقه در روز خود را در معرض آفتاب قرار دهید. پرستار سالمند بیمار با تشویق و همراهی او زیر نظر روان شناس نقش مؤثری در روند بهبودی او دارد.

نحوه برخورد با سالمندان افسرده

در پیشگیری و درمان افسردگی سالمندان در منزل اولین قدم اصلاح رفتار و نحوه برخورد با سالمندان افسرده است شما نباید هرگز درد و رنج هیچ فردی به خصوص افراد سالخورده را دست کم بگیرید و کاری نکنید که آنها احساس بی ارزشی کنند.

شما باید تلاش کنید که آنها را درک کنید حتی با صحبت کردن با فرد و نشستن در کنار او نیز میتوانید تاثیر بسیاری در بهبود شرایط وی بگذارید بنابراین بدون نصیحت کردن و سرزنش فرد در کنار او بنشینید و حرف های سالمندتان را بشنوید.

برای مراقبت از سالمند مبتلا به افسردگی پرستار استخدام کنید!

مبتلا شدن سالمند به بیماری آلزایمر و بروز رفتار‌های ناشی از این بیماری می‌تواند همه اعضای خانواده را به چالش بکشد. مخصوصا اگر به شیوه‌های رفتاری مناسب با سالمند مبتلا به اختلال افسردگی، اطلاعی نداشته باشند، ممکن است هزینه‌های زمانی و مالی و حتی جانی بدهند. اگر شما نیز در شرایط اینچنینی قرار دارید، ابتدا باید به پزشک مراجعه کرده و سپس برای مراقبت از عزیزان سالمند خود یک پرستار کار بلد انتخاب کنید.

آسانیسم بهترین خدمات پرستاری را با کیفیت عالی به شما ارائه دهد. پرستاران ما با آشنایی کامل به این بیماری به بهترین نحو از عزیزان شما مراقبت می‌کنند. تهیه دارو، تنظیم برنامه برای مصرف آن‌ها، پیگیری روند درمان، برنامه غذایی مناسب، کمک در انجام امور شخصی و…. تنها بخشی از خدماتی است که به سالمند ارائه می‌شود. برای ثبت سفارش و دریافت خدمات با شماره 02191304433 تماس بگیرید.