بیماری زونا در سالمندان

اغلب ما ویروس آبله مرغان را می‌شناسیم. آبله مرغان نوعی بیماری ویروسی است که معمولا در کودکان اتفاق می‌افتد و گاهی هم دامن‌گیر بزرگسالان می‌شود.

پس از بهبود بیماری، برخلاف تصور ویروس آن از بدن خارج نمی‌شود و در ناحیه‌ای از دستگاه عصبی جا خوش می‌کند. با گذشت زمان و افزایش سن، درصورتی که شرایط بروز بیماری فراهم شود، ویروس آبله مرغان دوباره فعال شده و این‌ بار، باعث بیماری زونا می‎‌شود.

 زونا در سالمندان بیش‌تر بروز می‌کند. پس اگر روی بدن سالمند تاول‌های گسترده‌ای مشاهده کردید، نگران نشوید زیرا  او به بیماری پوستی خطرناکی مبتلا نشده است. شما می‌توانید برای مراقبت و پرستاری از سالمند خود از پرستار سالمند در منزل کمک بگیرید.

آسانیسم با توجه به وضعیت سالمند برای او پرستار اعزام می‌کند. برای دریافت خدمات درخواست خود را در سایت یا اپلیکیشن ما ثبت کنید.

بیماری زونا در سالمندان چیست؟

امکان مبتلا شدن سالمندان به بیماری زونا از سایر گروه‌ها بیش‌تر است. اما چرا این بیماری تاثیر بیش‌تری بر آن‌ها دارد؟ اصلا بیماری زونا چیست و چگونه به آن مبتلا می‌شوند؟

اغلب افراد آبله مرغان را تجربه می‌کنند. پس از درمان بیماری، چیزی که به‌نظر می‌رسد این است که بیماری به‌کلی ریشه‌کن شده، اما ویروس آن در گره‌های عصبی پوست به صورت غیر فعال، زنده ‌می‌ماند. از طرفی با افزایش سن قدرت سیستم ایمنی بدن کاهش یافته و استرس افزایش می‌یابد. این عوامل دقیقا موجب فعال شدن ویروس زونا شده و شما شاهد ضایعات پوستی و نواری از تاول‌ها در یک طرف بدن سالمند خواهید بود که نشان دهنده ابتلا به زونا است.

ممکن است با دیدن علائم زونا در بدن سالمند بترسید و نگران شوید اما باید بدانید این بیماری کشنده و خطرناک نیست. علائم بیماری بیش‌تر در صورت، گردن، شکم و پشت و به‌طور کلی نواحی از بدن سالمند که با یک رشته عصبی پوشیده شده‌اند ظاهر می‌شود.

انتقال بیماری زونا در سالمندان

این ویروس نیز مانند ویروس آبله‌مرغان واگیر است. یعنی تماس بدن فرد سالم با مایعی که در اثر ترکیدن تاول از بدن فرد بیمار خارج می‌شود، او را در معرض ابتلا به بیماری قرار می‌دهد. البته در افرادی که هنوز آبله‌مرغان نگرفته‌اند، به شکل‌آبله مرغان بروز می‌کند.

به همین دلیل بهتر است نواحی زخم جهت جلوگیری از سرایت بیماری پوشانده شود سالمند بیمار در این وضعیت نیازمند نگهداری و مراقبت ویژه است چراکه شرایط سختی را پشت سر می‌گذارد با استخدام پرستار سالمند می‌توانید به او در شرایط بیماری و بهبود بیماری کمک کنید.

آیا زونا از طریق هوا منتقل میشود؟

بیماری زونا بر خلاف بیماریهای ویروسی دیگر مانند آبله مرغان از طربق هوا یا تنفس منتقل نمیشود یعنی اگر فرد مبتلا به زونا در نزدیکی شما سرفه کند انتقال بیماری انجام نمیشود ولی تنها راه انتقال این بیماری این است که با تاول های فرد تماس داشته باشید یعنی اگر لباس های فرد مبتلا به زونا را بپوشید یا ترشحات تاول ها روی پوست ما بریزد و… دچار این بیماری میشوید پس اگر میخواهید به آن دچار نشوید از لمس تاول ها خودداری کنید.

چه کسانی باید با سالمندان مبتلا به زونا هیچ تماسی نداشته باشند؟

همه افراد خانواده، هنگامی که سالمند به بیماری زونا مبتلا می‌شود، باید با رعایت بهداشت به او نزدیک شوند اما این حساسیت برای بعضی از افراد خانواده بیش‌تر خواهد بود.

در این وضعیت می‌توانید از پرستار سالمند بخواهید تعویض لباس و استحمام سالمند را انجام دهد زیرا آن‌ها در ارتباط با سالمند بیمار دقت بیش‌تری دارند. اگر سالمند مبتلا به زونا است باید از تماس با افرادی که در ادامه بیان می‌کنیم به شدت خودداری کند.

خانم‌های باردار که تاکنون آبله مرغان نگرفته‌اند

سرایت زونا به خانم بارداری که تا کنون آبله مرغان نگرفته و واکسن زونا دریافت نکرده است، می‌تواند شرایط سختی برای او به‌وجود آورد. امکان ابتلا در خانم‌های بارداری که زمان زایمان آن‌ها نزدیک است بیش‌تر خواهد بود. مادرانی که 5 تا 21 روز به زمان زایمان به زونا مبتلا می‌شوند نوزادان آن‌ها به شدت در معرض ابتلا قرار می‌گیرد.

 کودکانی که واکسن زونا نزده و تاکنون آبله مرغان نگرفته‌اند

کودک باید از دست زدن به تاول‌های زونا در بدن سالمند بپرهیزد؛ زیرا کودکانی که به آبله مرغان مبتلا نشده و واکسن زونا را تزریق نکرده باشند با ابتلا به این بیماری عوارض شدید‌تری را تجربه می‌کنند.

افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند.

طیف وسیعی از افراد وجود دارند که سیستم ایمنی در بدن آن‌ها ضعیف و یا دارای نقص است. این افراد باید از تماس با تاول‌ها و مایع خارج شده از آن به شدت جلوگیری کنند. این افراد شامل

• نوزادان
• افراد مبتلا به بیماری‌های سیستم ایمنی مانند لوسمی، لنفوم و HIV
• افراد مصرف کننده دارو‌های سرکوب کننده سیستم ایمنی ( مثال: شیمی درمانی سیستم ایمنی بدن را سرکوب می‌کند)
• افرادی که پیوند اعضا انجام داده‌اند

علائم بیماری زونا

اولین و مهم‌ترین علائم زونا در سالمندان، قرمز شدن قسمت‌هایی از پوست بدن است که به تاول‌های قرمز رنگ پر از مایع تبدیل می‌شود؛ اما سالمند ممکن است علائم دیگری را هم تجربه کند. سایر نشانه‌های این بیماری شامل:

• درد با طیف ‌های متفاوت در قسمت‌های انشتار رشته عصبی
• سوزش، مور مور شدن و خارش پوست
• تب و خستگی
• تاول‌هایی که سر باز می‌کنند، مایع داخلشان خارج شده و آلودگی پوستی ایجاد می‌کند.
• خارش و حساسیت در نواحی زخم
• حساسیت به لمس و نور
• بی حسی یا گزگز کردن ناحیه مبتلا

گاهی نشانه‌های زونا در قسمت‌هایی بروز می‌کند که سالمند به اشتباه آن را ناشی از مشکلات کلیوی، قلبی و ریوی می‌داند. در مواردی نیز درد را حس می‌کند اما بثورات (یک تغییر قابل توجه در بافت یا رنگ پوست) روی پوست رویت نمی‌شود.

علائم خطر بیماری زونا در سالمندان

• افراد با سن بیش‌تر از 50 سال
• افرادی که خواب نامنظم و بی کیفیتی دارند و بی خوابی را تجربه می‌کنند
• افرادی که اضطراب و استرس زیادی دارند
• ابتلا به بیماری‌های تضعیفن کننده سیستم ایمنی
• مصرف برخی از داروها

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

هر گاه علائم بیماری زونا را در سالمند مشاهده کرید بلافاصله باید به پزشک مراجعه کرده و طبق دستورات او پیش بروید. اما در مواردی مراجعه سالمند به پزشک متخصص ضروری‌تر است که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم:

• گاهی راش‌ها (تغییر قابل توجه در بافت یا رنگ پوست) و درد ناشی از بیماری زونا در اطراف چشم سالمند پدیدار می‌شود. این وضعیت درصورتی که درمان نشود می‌تواند مشکلات جدی و جبران ناپذیری از جمله مشکلات دائمی چشم ایجاد کند.
• هنگامی که یکی از اعضای خانواده از نظر سلامتی شرایط ویژه‌ای داشته یا سیستم ایمنی ضعیفی دارد. نمونه‌ آن نوزادان، افراد مبتلا به اچ آی وی، لنفوم و… هستند. مبتلا شدن هریک از این افراد، می‌تواند عوارض سختی برای آن‌ها داشته یا بیماری مدت بیش‌تری طول بکشد.
• هنگامی که سن فرد مبتلا بیش‌ از 60 سال باشد.

مراقبت از سالمند هنگام ابتلا به زونا

توجه به یکسری نکات در دوران بیماری، مدت زمان آن را کاهش داده و به سالمند کمک می‌کند تا درد و ناراحتی کم‌تری در دوران بیماری احساس کند. در ادامه این نکات را بیان می‌کنیم.

1. در اولین مرحله پس از مشاهده علائم بیماری باید به پزشک مراجعه کنید تا بیماری را به‌خوبی تشخیص داده و درمان مورد نیاز تجویز شود.
2. پرستار سالمند باید برنامه مناسبی برای مصرف دارو‌های تجویز شده در نظر بگیرد و دستورات پزشکی را رعایت کند. در نظر گرفتن برنامه استراحت و خواب مناسب نیز می‌تواند در روند بهبود بیماری تاثیرگذار باشد.
3. استحمام و کمپرس‌های سرد باعث متعادل شدن دمای بدن و کاهش خارش و درد در بدن سالمند می‌شود.
4. پرستار نباید لباس‌های چسبان و پلاستیکی برای سالمند انتخاب کند تا هنگام تعویض آن‌، تاول‌ها آسیب نبینند. پرستار باید در هنگام بیماری سالمند، جهت جلوگیری از مبتلا شدن دیگر اعضای خانواده دقت بیش‌تری به‌خرج دهند. برای مثال لباس‌ها و حوله که ممکن است با مایع تاول برخورد کرده باشد را شست‌و‌شو داده و دور از دسترس دیگران قرار دهد.
5. پماد‌ها، لوسیون، آنتی بیوتیک، مسکن و دارو‌های بی‌حسی‌ زیادی در داروخانه‌ها وجود دارد که درد ناشی از بیماری زونا را کاهش می‎‌دهند؛ اما بهتر است برای استفاده از آن‌ها با پزشک مشورت کنید.
6. پرستار باید زخم‌ها را به‌طور مداوم و با دقت ضدعفونی کند و آن‌ها را در معرض هوای آزاد قرار دهد.

درمان زونا در سالمندان

درمان قطعی برای بیماری زونا وجود ندارد اما شما می‌توانید برای جلوگیری از مبتلا شدن سالمند و یا بهبود هرچه سریع‌تر او یکسری روش‌ها را امتحان کنید. درمان باید حداکثر  تا 72 ساعت پس از بروز علائم، آغاز شود پس هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید. پس از اینکه به پزشک مراجعه می‌کنید، ممکن است دارو‌هایی برای سالمند تجویز کند. پرستار باید برای مصرف صحیح آن‌ها برنامه‌ریزی دقیقی داشته باشد.

در این بین گاهی پزشک برای کاهش درد سالمند دارو‌هایی تجویز می‌کند این دارو‌ها شامل موارد زیر است:

• دارو‌های تزریقی و بی‌حس کننده‌های موضعی
• انواع مسکن‌ها
• دارو‌های ضد افسردگی
• انواع دارو‌های ضد تشنج
• بی‌حس کننده‌هایی مثل اسپری، کرم، ژل
• پچ موضعی کپسایسین
• داروهای ضد ویروسی مانند فامسیکلوویر، والاسیکلوویر، آسیکلوویر،

درمان خانگی زونا سالمند‌

راه‌های خانگی نیز جهت بهبود سالمند در شرایط بیماری وجود دارد که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.

• از روش‌های آسانی که خارش سوزش و… را کاهش می‌دهد، استحمام است. استحمام و دوش گرفتن باعث تسکین پوست و از بین رفتن آلودگی سطحی ناشی از بیماری می‌شود.
• علاوه بر استحمام روش‌ دیگری برای کاهش سوزش، خارش و درد وجود دارد. در این شیوه پرستار سالمند باید از کمپرس سرد استفاده ‌کند.
• پرستار باید غذاهایی که حاوی ویتامین A، ویتامین C، ویتامین B12 و ویتامین E هستند را در برنامه غذایی سالمند قرار دهد.
• استفاده از لوسیون کالامین روی موضع درد و علائم بیماری را کاهش می‌دهد.
• تهیه خمیر آب جوش شیرین و قرار دادن روی موضع موجب کاهش علائم و افزایش سرعت بهبود می‌شود.
• مصرف مکمل‌های ال‌لیزین جهت تقویت سیستم ایمنی بدن سالمند

رژیم غذایی سالمندان مبتلا به زونا

تغذیه تاثیر بسزایی در درمان اغلب بیماری‌ها و مخصوصا بیماری زونا دارد. پرستار سالمند باید برنامه تغدیه‌ای مناسبی برای  سالمند درنظر گرفته و مواد غذایی زیر را در آن بگنجاند.

• عرقیجات : بعضی از دمنوش‌ها و عرقیجات می‌توانند درد و اثرات تاول‌ها را کم‌تر کند. بادرنجبویه، اسطوخدوس  و گل گاو زبان تعدادی از آن‌ها هستند.
• سیر و پیاز: سیر و پیاز دارای ماده آلیسین هستند. آلیسین باعث بهبود عملکرد سیستم ایمنی می‌شود و بدن را برای مقابله با بیماری زونا مقاوم می‌سازد.
• نوشیدن آب: آب نقش بسزایی در درمان این بیماری دارد. مصرف آب، مشابه شستن ویروس‌ها از بدن است.
• مصرف میوه‌ها و سبزیجات سرشار از ویتامین C: همه ما برای درمان سرماخوردگی، آنفولانزا و بیماری‌های اینچنینی از میوه‌های حاوی ویتامین C، مثل لیمو شیرین، پرتقال، نارنگی و سبزیجات زرد رنگ استفاده میکنیم. برای درمان بیماری زونا نیز، مصرف این میوه‌ها و سبزیجات توصیه می‌شود.

مراقبت‌های پس از بیماری زونا

بعضی از اثرات بیماری، پس از درمان نیز در بدن باقی می‌مانند. نمونه آن جای زخم‌های ناشی از خاراندن تاول‌ها است. پس بهتر است در طول بیماری به تاول‌ها دست نزنید و مراقب باشید به آن‌ها آسیب نرسد. در بعضی از افراد  پس از درمان، بدن دوباره تاول می‌زند. در این شرایط هرچه سریع‌تر باید باید به پزشک مراجعه شده و درمان حاصل شود؛ زیرا ممکن است علائم بیماری در نواحی حساس بدن مثل چشم و گوش نیز پدیدار شده و  به این اندام‌ها آسیب برساند. اگر بیمار پس از درمان، در نواحی مختلف بدن خود احساس درد دارد باید توسط پزشک معاینه شده و درمان مناسب اعمال شود.

واکسن زونا

با وجود اینکه تزریق واکسن نمی‌تواند جلوی ابتلا به بیماری را بگیرد، اما باعث می‌شود که سالمند هنگام ابتلا علائم خفیف‌تری تجربه کرده و مدت زمان بیماری کاهش یابد. این واکسن به واکسن موسوم به  Zostavax است و امکان ابتلا  به بیماری را نیز کاهش می‌دهد.

استخدام پرستار سالمند برای سالمند مبتلا به زونا فراهم شد!

سالمندان از گروه‌هایی هستند که امکان ابتلا به بیماری زونا در آن‌ها بیش‌تر است. از این رو به مراقبت و توجه  جدی‌تری جهت پیشگیری از ابتلا و افزایش سرعت بهبود نیاز دارند.

اگر از آن دسته افرادی هستید که به دلیل مشاغل کاری یا کار‌های شخصی، امکان مراقبت از عزیزان سالخورده خود که مبتلا به این بیماری هستند را ندارید، یا حتی تخصص کافی درباره مراقبت از بیماران مبتلا به زونا ندارید، بهتر است از یک پرستار سالمند کمک بخواهید.

سرویس نگهداری شبانه روزی از سالمند برای شما مناسب است. آسانیسم انواع خدمات پرستاری از سالمند را با کم‌ترین هزینه به شما ارئه می‌دهد. برای استخدام پرستار می‌توانید سفارش‌های خود را در سایت یا اپلیکیشن ما ثبت کرده و یا با شماره 02191304433 تماس بگیرید تا هماهنگی‌های لازم جهت اعزام پرستار انجام شود.

مطالب مفید