آموزش مهارت های زندگی برای کودکان

مهارت های زندگی برای کودکان مجموعه‌ای از رفتارها و توانایی‌ها هستند که به آن‌ها کمک می‌کنند زندگی شادتر و رضایت‌بخش‌تری داشته باشند. این مهارت‌ها به کودکان امکان می‌دهد روابط اجتماعی مثبتی داشته باشند، مشکلات را آسوده‌تر حل کنند، و با افزایش استقلال خود برای آینده‌ای موفق در زمینه‌های آکادمیک و اجتماعی آماده شوند.

این مهارت‌ها همچنین به کودکان کمک می‌کند تا در بزرگسالی، در یافتن شغل و حفظ آن موفق‌تر باشند. توانایی‌هایی مانند تفکر نقادانه (Critical Thinking)، حل مسئله، و مهارت‌های ارتباطی به کودکان می‌آموزد چگونه درست فکر کنند و به خوبی ارتباط برقرار کنند. آموزش مهارت‌های زندگی به کودکان نه‌تنها به رشد فردی آن‌ها کمک می‌کند، بلکه آن‌ها را برای روبرو شدن با چالش‌های زندگی نیز آماده می‌سازد.

مهارت های زندگی چیست؟

قبل از آموزش باید اول بدانیم که مهارت زندگی چیست و چه مهارت‌هایی را شامل می‌شود. مهارت های زندگی برای کودکان مجموعه‌ای از مهارت‌های اساسی هستند که از طریق یادگیری یا تجربه مستقیم زندگی آموخته می‌شوند که به افراد و گروه‌ها اجازه می‌دهد تا به طور موثر مسائل و مشکلاتی که در زندگی روزمره رخ می‌دهد را مدیریت کنند.

خلاقیت، تفکر استراتژیک، حل مسئله، تصمیم گیری، مسئولیت پذیری و توانایی ارتباط و همکاری با دیگران همه شامل مهارت زندگی در حوزه آکادمیک و شغلی می‌شوند. مسولیت‌پذیری فردی و اجتماعی، نحوه صحبت کردن و قابلیت همدلی با دیگران نیز می‌تواند در شرایط اجتماعی و عاطفی به کودک‌تان در آینده کمک کند.

مهارت های زندگی در موضوعات زیر به فرزند کمک می‌کند:

• تاثیرگذاری در زندگی مردم به ویژه زمانی که دوستان یا خانواده به کمک یا برقراری ارتباط به کودک نیاز داشته باشند.
• یادگیری بحث و برخورد کردن با افرادی که نظر مخالف دارند.
• یادگیری گوش کردن و اهمیت دادن به شرایط و احساسات دیگران.
• تشخیص رفتارهای درست و غلط و اجتناب از کارهای نادرست، غیرقانونی یا آسیب‌زا برای دیگران.

با توجه به این موضوعات مهارت های مهم برای کودکان شامل موارد زیر می‌شود:

هدف سازی	کنترل سلامت روحی	استقلال
مسئولیت پذیری اقتصادی	توجه و کنترل نفس	همدلی با دیگران
زمان بندی	خلاقیت	روابط بین فردی
اعتماد به نفس	حل تعارض و ارتباط موثر	قاطعیت
خود آگاهی	حل مسئله	مدیریت خشم
مدیریت استرس و اضطراب	مقابله و قبول کردن شکست	احترام و ادب
تفکر انتقادی	منظم بودن	امنیت و ایمن ماندن

چرا آموزش مهارت های زندگی برای کودک مهم است؟

آزمایشات و تحقیقات مختلف نشان داده‌اند که کودکانی که مهارت های زندگی خود را از والدین یا قیم خود یاد می‌گیرند، از لحاظ اجتماعی دوستان بیشتری دارند، در مدرسه موفق‌تر هستند، اعتماد به نفس بالا دارند، خطر اعتیاد در آن‌ها کمتر است، در مقابل مشکلات و سختی‌های زندگی کمتر مایوس می‌شوند و شکست‌های زندگی‌شان را بهتر مدیریت و کنترل می‌کنند.

در سال 2013 یک برنامه آموزشی در سطح پیش دبستانی آمریکا برای آموزش مهارت های زندگی اجرا شد. بعد از گذراندن دوره، سرشماری‌های مختلف نشان دادند که این برنامه منجر به کاهش 74 درصدی در رفتار مشکل ساز و افزایش بیش از چهار برابر در تدریس و مهارت حل مشکل کودکان شد.

منبع = onlinelibrary

یک تحقیق دیگر در سنین 3 تا 5 سال نشان داده که 47 درصد کودکان به راحتی می‌توانند از وسایل دیجیتال مانند گوشی و تبلت استفاده کنند ولی نمی‌توانند کارهای ساده در زندگی مانند بستن بند کفش خودشان را انجام دهند.

منبع = now.avg.com

مهارت های زندگی برای کودکان می‌تواند عوارض استفاده طولانی مدت از تبلت در کودکان را کاهش دهد. همچنین این مهارت ها باعث استقلال و بالا رفتن اعتماد به نفس کودک می‌شود و در تربیت کودک لوس و لجباز موثر است.

چگونه مهارت های زندگی را به کودک آموزش دهیم؟

برای آسودگی شما در آموزش مهارت های زندگی برای کودک چندین راه حل به شما معرفی کردیم و هر کدام را توضیح دادیم.

پرورش کودکان متکی به خود و خودآگاه

مراقبت از خود یک مهارت ضروری در زندگی است و مستقیما با خودآگاهی و شناخت بهتر محیط ارتباط دارد. با آموزش فعالیت‌هایی مانند آشپزی برای خود، نظافت و کمک در انجام امور منزل می‌توانیم آن‌ها را قادر به آگاهی نیازهای روزمره کنیم و مسئولیت انجام این وظایف را به بچه خودمان آموزش دهیم.

در طول روز مهارت های زندگی برای کودک را از کارهای آسوده و روزمره شروع کنید و در کارهای خانه از او کمک بخواهید، اول در کنار آن‌ها باشید و به فرزند روش انجام وظایف را آموزش دهید و سپس بگذارید کودک به تنهایی انجام کارهایی که در زیر معرفی می‌کنیم را بر عهده بگیرند.

برای کودکان بین 3 تا 4 سال

• نحوه شکاندن تخم مرغ
• جمع کردن اسباب بازی بعد از استفاده از آن
• یاد دادن نحوه پوشیدن لباس و آراسته شدن
• مسواک زدن

برای کودکان 4 تا 5 سال

• آموزش نحوه استفاده از ماشین ظرف شویی یا لباسشویی
• شستن ظروف
• مراقبت از گیاهان آپارتمانی و کوچک

برای کودکان بین 6 تا 8 سال

• بیرون بردن آشغال
• تا کردن و جمع کردن لباس‌ها
• تمیز کردن سطح روی کابینت بعد از پخت غذا

برای کودکان بالای 9 سال

• درست کردن غذای ساده
• شستن لباس (بصورت دستی یا با ماشین لباسشویی)
• تمیز کردن توالت بهداشتی

با تشویق فرزندتان به انجام کارهای ساده و روزمره، می‌توانید حس استقلال و خودکفایی او را تقویت کنید و برخی از اساسی‌ترین مهارت های زندگی برای کودکان را به آن‌ها آموزش می‌دهید. این استقلال به او کمک می‌کند تا هنگام رویارویی با چالش‌های زندگی، مانند مشکلات پیچیده یا تغییرات بزرگ، احساس توانمندی و اعتماد به نفس بیشتری داشته باشد.

بسیاری از مشکلات پیچیده در زندگی از مجموعه‌ای از چالش‌های کوچک‌تر تشکیل شده‌اند. اگر کودک یاد بگیرد چگونه مشکلات کوچک را مدیریت کند، آماده‌تر خواهد بود تا در آینده با مسائل بزرگ‌تر مانند تنها ماندن در خانه یا زندگی در یک شهر جدید به‌طور موثری کنار بیاید.

پرورش کودکان سالم و آموزش سلامت شخصی

شما به عنوان قیم باید به کودک نحوه انجام نیازهای سلامتی فیزیکی مانند حمام کردن، لباس پوشیدن و مسواک زدن را آموزش دهید. این‌ها برخی از مهم‌ترین مهارت های زندگی برای کودکان و سلامتی او در سنین بین 3 تا 5 سال است و از عفونت و بیماری‌های خطرناک و مزمن در سنین بالاتر نیز جلوگیری می‌کند. در ادامه مهارت‌های مهم در سنین مختلف کودک را توضیح دادیم.

برای کودکان 3 تا 4 سال

• آموزش نحوه مسواک زدن
• نحوه حمام کردن
• نحوه شستن دست
• اهمیت زمان خواب مناسب

برای کودک 5 ساله به بالا

• آموزش ورزش کردن
• آموزش غذاهای سالم و اهمیت تغذیه درست
• آموزش زمانبدی و مدیریت کارها

کودک خود را تشویق کنید تا عادات سالم مانند ورزش منظم، تغذیه سالم و اولویت دادن خواب را در خود ایجاد کنند. اینها همه جزو مهارت های مهم زندگی برای سلامتی کودک هستند که در کنار آن انضباط و انتخاب هوشمندانه را نیز به او می‌آموزد.

پرورش مهارت های تمرکز و کنترل نفس برای کودک

کودکان با برنامه‌ها، عادات و روتین‌های درست می‌توانند به‌درستی رشد کنند، این مهارت ها نه تنها احساس امنیت ایجاد می‌کند، بلکه به کودکان کنترل نفس و تمرکز می‌آموزد. با فرزند خود در مورد انتظارات هر روز صحبت کنید. خانه خود را طوری مرتب کنید که فرزند دقیقا بداند کفش، کت و وسایل شخصی‌اش را کجا بگذارد.

در خانه‌های نامرتب، حواس پرتی و سروصدا باعث نگرانی، پرت شدن حواس و ناراحتی کودک می‌شود. بنابراین مطمئن شوید که خانه همیشه مرتب و منظم است. در تمیز کردن و جمع کردن اسباب خانه از کودک کمک بخواهید. منتظر نشوید که کودک به شما کمک کند، خیلی از مواقع کودک نمی‌داند که چطور می‌تواند به شما در تمیز کردن خانه کمک کند پس دقیقا به کودک خود بگویید که کودک باید چه کاری انجام دهد.

در کنار خانه مرتب فعالیت‌های آرام بخش مانند کتاب خواندن، پازل انجام دادن یا نقاشی کردن می‌تواند به تمرکز کودک شما کمک کند. کودکان از 3 سالگی می‌توانند خواندن و نوشتن را یاد بگیرند، فرآیند آموزش برای کودکان در این سنین کمی سخت‌تر و زمانبر است، پس باید صبور باشید یا یک مربی حرفی کودک استخدام کنید.

برای کودکان بزرگ‌تر از 4 سال می‌توانید یک دفترچه خاطرات تهیه کنید تا کودک در این دفترچه احساسات و تجربیات خود را یادداشت کند. پیشنهاد می‌کنیم به هیچ عنوان دفترچه خاطرات کودکتان را مطالعه نکنید. این کار باعث شکسته شدن احترام و اعتماد کودک می‌شود.

چگونه مهارت های اجتماعی و ارتباطی کودک را پرورش دهیم

آموزش شفقت و مهربانی در فرزندان یک راه قدرتمند برای ایجاد ارتباط و آگاهی اجتماعی است. آموزش اهمیت به دیگران و درک کردن دیدگاه‌های مختلف به کودک در ارتباط معنادار با افراد مختلف و برقراری دوستی پایدار کمک می‌کند. آیا فرزند شما تفاوت بین همدردی و همدلی را می‌دانند؟ در ادامه برخی مفاهیم وجود دارد که کودک شما باید بداند تا اقدامات درست برای ارتباط اجتماعی را یاد بگیرند:

• خواندن نشانه‌های اجتماعی
• نشان دادن همدلی
• غذر خواهی
• قرار ملاقات گذاشتن
• ابراز قدردانی

خیلی مهم است که بتوانید مهارت های اجتماعی را به کودک خود آموزش دهید. ما انسان‌ها موجودات اجتماعی هستیم و یکی از بزرگ‌ترین خطرات در دنیای امروزی تنهایی و انزوای اجتماعی است. طبق مطالعات و گزارشات مختلف:

• شواهد قابل توجهی نشان می‌دهد که انزوا اجتماعی و تنهای به شدت خطر بروز بیماری‌های روانی، شناختی و جسمی را کاهش می‌دهد و مستقیما تاثیر منفی روی کیفیت زندگی می‌گذارد. 
• شواهد قوی نشان می‌دهد که انزوای اجتماعی روی بیماری‌های قلبی عروقی و مغزی تاثیر می‌گذارد و خطر دمانس و آلزایمر در بزرگسالی را بیشتر می‌کند. 
• تعداد کمتری از شواهد نشان می‌دهد که ارتباط اجتماعی روند سایر بیماری‌های مزمن سلامتی مانند دیابت نوع 2 را سریع‌تر می‌کند. 
• دیگر شواهد در آزمایشات مختلف نشان داده‌اند که افراد منزوی بیشتر در خطر استرس، اضطراب و افسردگی هستند.

در آموزش مهارت های زندگی برای کودک خود به کمک نیاز دارید؟

آموزش مهارت های زندگی برای کودکان به شکیبایی و تخصص نیازمند است. اگر احساس می‌کنید که زمان کافی یا وقت آموزش این مهارت ها را ندارید می‌توانید از خدمات پرستار کودک در منزل استفاده کنید. این افراد دوره‌های مختلف برای آموزش و تربیت کودک را گذرانده‌اند. برای استخدام پرستار کودک می‌توانید به شماره 02191304433 تماس بگیرید.

سوالات متداول

در این مقاله تلاش کردیم تمام اطلاعات مهم در مورد آموزش مهارت های زندگی برای کودک را برای والدین عزیز معرفی کنیم و در آموزش دادن آن‌ها به شما کمک کنیم. اگر سوال دیگری دارید در بخش دیدگاه بپرسید تا در اسرع وقت به شما پاسخ دهیم.